การเรียนรู้และพัฒนาจิตใจ : หน้า 31/44

31 พวกเราเรียนตั้งแต่ประถมจนถึงมัธยม มีใครบ้างสามารถสรุปความรู้ที่เรียนมาได้ทั้งหมด ร้อยทั้งร้อยสรุปไม่ลงหรอก เพราะรู้ไม่จริง โดยทั่วไปความรู้ที่เกิดแก่ใครก็ตามมักพัฒนาเป็นขั้นตอนอยู่ 3 ระดับ ระดับแรกเรียกว่า รู้จำ คือทองมาบ้าง พ่อแม่บอกให้บ้าง ระดับที่ 2 รู้จริง คือเมื่อเติบโตขึ้น ย่ำโลกมากเข้า มีประสพการณ์มากขึ้น ความรู้ที่ได้มาจากระดับแรก ก็เปลี่ยนจากรู้ปั้นรู้จริง อธิบายถ่ายทอดให้คนอื่นรู้ตามได้บ้าง แต่ก็มีขอบเขตจำกัด เจอของแปลกใหม่ก็มืดซื้อ เหมือนกัน ระดับที่ 3 รู้แจ้ง คือรู้รอบไปทั้งหมดทั้งที่มาที่ไป รู้วิธีนี้ต้องฝึกสมาธิจนใจสงบเกิดดวงปัญญาสว่างโพลง สามารถ อธิบายขยายข้อความรู้ที่ลึกล้ำได้ ค่อย ๆ นึกแล้วจะเห็นความสว่างปรากฏขึ้น จากมืดสนิทเปลี่ยนเป็นสีม่วง ๆ แสดงว่าความสว่างเกิดขึ้นบ้างแล้ว เมื่อสว่างเพิ่มขึ้น จากสีม่วง ๆ จะกลายเป็นสีส้มสว่างขึ้นอีก จากสีส้มเป็นสีเหลือง จากเหลืองเป็นสีนวลนวล จากสีนวลก็ยิ่งสว่างขึ้น ฝึกต่อไปก็จะใสสว่าง แจ่มกระจ่าง ดังอาทิตย์เที่ยงวัน สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ท่านรู้ รู้จริง แล้วรู้แจ้ง แต่พวกเรารู้งู ๆ ปลา ๆ ต้องฝึกสมาธิจึงจะสามารถ พัฒนาการเรียนรู้ได้เต็มขึ้น ๆ สิ่งอัศจรรย์อีกเรื่องหนึ่ง ที่ใคร ๆ ก็ทำไม่ได้อย่างพระองค์ คือพระองค์ทรงทำงานจนวินาทีสุดท้าย แม้พละกำลัง จะหมดแล้ว ก็ยังอนุญาตให้พระสุภัททะเข้าเฝ้าถามปัญหา และเทศน์โปรดจนได้เป็นพระอรหันต์ในคืนวันที่พระองค์ เสด็จดับขันธปรินิพพานนั่นเอง พระอรหันต์องค์สุดท้ายนี้คือ พระสุภัททะนี้มีอดีตที่น่าศึกษาอย่างยิ่งคือ ในอดีตชาติท่านเป็นน้องของ พระอัญญาโกณฑัญญะ ซึ่งเป็นอรหันต์องค์แรก ท่านมีอุปนิสัยในการทำบุญตรงกันข้ามกับพี่ชาย คือถ้ามีงานบุญอะไร ที่ไหนขอให้รู้ พี่ชายจะต้องไปเป็นคนแรก แล้วทำทานเป็นคนแรกทุกที ขณะจะไปทำทานก็ชักชวนผู้อื่นด้วย ส่วนน้องชาย คือสุภัททะ แม้รู้ก่อนก็เฉยเสียคอยสมทบเป็นคนสุดท้าย รู้ว่ามีการฟังเทศน์ที่ไหน พี่ชายจะไปก่อน ปัดกวาดเช็ดถูศาลา ปูลาดอาสนะไว้พร้อม ใครมาก็มีที่นั่ง พระสัมมาสัมพุทธเจ้าก็มีที่ประทับ ส่วนน้องชายนั้นเมื่อใคร ๆ กลับหมดแล้ว ก็จะช่วยเก็บกวาดให้ เรื่องฟังเทศน์เอาไว้ก่อน ให้ใจเย็น ๆ แดดร่มลมตกค่อยตามไป หรือคอยให้ที่ชายซึ่งฟังเทศน์มาแล้ว เล่าให้ฟัง ถ้ามีทอดกฐินที่ไหน ที่ชายจะรีบจองขอเป็นเจ้าภาพก่อนเพื่อน ส่วนน้องชายขอรอก่อน ถ้าวัดไหนมีกฐินตกค้าง ก็ขอให้พรรคพวกมาบอกจะตามไปทอดให้ อัธยาศัยต่างกันอย่างนี้ เพราะฉะนั้นภพชาติสุดท้ายกำลังบุญของพี่ชายและ น้องชายจึงต่างกันมาก เลยไม่ได้เป็นพี่น้องกัน พี่ชายมาเป็นพระอัญญาโกณฑัญญะ พระอรหันต์องค์แรกในพระพุทธ ศาสนา ส่วนน้องชายซึ่งชอบทำความดีเป็นคนสุดท้าย จึงตามมาเป็นพระอรหันต์องค์สุดท้ายตามเคย