ข้อความต้นฉบับในหน้า
ครั้นล่วงถึงเดือน 8 สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าก็ได้เสด็จไปยังป่าอิสิปปตนมฤคทายวัน แขวงเมืองพาราณสี
เพื่อแสดงธรรมโปรดปัญจวัคคีย์ คือนักบวช 5 รูป ซึ่งเคยติดตามอุปัฏฐากรับใช้พระองค์ ในขณะที่ทรงบำเพ็ญเพียรใน
ระยะแรก แต่ได้ทอดทิ้งพระองค์ไป เมื่อเห็นว่าทรงหันมาเสวยพระกระยาหารไม่ทรมาณพระวรกาย ทั้งนี้เพราะท่าน
เหล่านั้น หลงเข้าใจผิดคิดว่าพระองค์ทรงคลายความเพียร
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงติดตามหาปัญจวัคคีย์จนพบ เมื่อวันเพ็ญกลางเดือน 8 ทรงทำให้ปัญจวัคคีย์เลื่อมใส
ในพระองค์แล้ว จึงแสดงปฐมเทศนาเรื่อง "ธัมมจักกัปปวัตนสูตร" ทันทีจบพระธรรมเทศนาอัญญาโกณฑัญญะ
ผู้เป็นพี่ใหญ่ ก็บรรลุธรรมกายโสดา เป็นพระโสดาบัน
พระอัญญาโกณฑัญญะทูลขอบรรพชาอุปสมบท พระองค์จึงทรงประทานอุปสมบทให้โดยวิธี
"เอหิภิกขุอุปสัมปทา" พระอัญญาโกณฑัญญะจึงเป็นพระอริยสงฆ์รูปแรกในพระพุทธศาสนา
ณ บัดนั้นพระธรรม พระสงฆ์จึงได้เกิดขึ้นในโลก ในวันเพ็ญกลางเดือน 8 ที่เรียกว่า "วันอาสาฬหบูชา"
นับได้ว่าเป็นวันที่พระรัตนตรัยครบองค์ 3 คือพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์
หลังจากที่พระพุทธองค์ทรงแสดงธัมมจักกัปปวัตนสูตรแล้ว ก็ทรงประทานโอวาทแก่พระปัญจวัคคีย์ด้วยธรรมะ
อันละเอียด ลุ่มลึกยิ่งขึ้นตามลำดับ จนกระทั่งบรรลุธรรมกายโสดา เป็นพระโสดาบันทึกรูป
ในที่สุดเมื่อทรงแสดงพระธรรมเทศนา ในบทอนัตตลักขณสูตรเมื่อวันแรม 5 ค่ำ พระปัญจวัคคีย์ทั้ง 5 รูปก็บรรลุ
ธรรมกายอรหัต สำาเร็จพระอรหันต์ พร้อมกัน
ในเวลาต่อจากนั้นอีกไม่กี่วัน พระสัมมาสัมพุทธเจ้าก็ได้ทรงพบกับยสกุมาร ชายหนุ่มลูกเศรษฐีผู้หนึ่ง
พระองค์ทรงเล็งเห็นจริต อัธยาศัยของเขา จึงทรงแสดงพระธรรมเทศนาเรื่อง อนุปุพพิกถา โปรดยสกุมาร จนได้
ดวงตาเห็นธรรมเป็นพระอรหันต์ในวันนั้นเอง
ต่อมาเพื่อนของยศกุมารอีก 54 คนซึ่งล้วนเป็นลูกเศรษฐีและเป็นคนหนุ่มที่มีการศึกษาดีแห่งยุคนั้น ก็ได้ตามมาฟัง
เทศน์จากพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ในที่สุดก็สำเร็จเป็นพระอรหันต์พร้อมกันทั้งหมด และได้บวชโดยเอหิภิกขุอุปสัมปทา
เชนกัน
ฉะนั้นในยุคแรกของพระศาสนา เพียงเวลาล่วงไปไม่ถึง 3 เดือนก็มีพระอรหันต์บังเกิดขึ้นในโลกขึ้นถึง 61 รูป
คือพระสัมมาสัมพุทธเจ้า 1 รูป พระปัญจวัคคีย์ 5 รูป พระยสกุมารและเพื่อนอีก 55 รูป
28