การเข้าใจขันธ์ทั้ง 5 และความทุกข์ : หน้า 76/220

บิล ธิรา จา สัญญาความจำ สังขารความคิด วิญญาณความรู้ เป็นดวงสี ต่างๆ กัน ส่วนเวทนา ก็เป็นดวง ถ้าสุขเวทนาก็ใส ถ้าทุกขเวทนา ก็ขุ่น ดังนี้เป็นดวงๆ ดังนี้ สัญญา ความจำก็เป็นดวงเหมือนกัน เป็นดวงต่างกัน ดีชั่ว หยาบ ละเอียด เลว ประณีต สังขาร ความคิดดี คิดชั่ว คิดไม่ดีไม่ชั่ว นี่ก็เป็นอีกดวง เหมือนกัน วิญญาณ ความรู้ ความรู้ก็เป็นดวงอีกเหมือนกัน ต้องรู้จักพวกนี้ให้เห็นพวกนี้เสียก่อน ให้เห็นขันธ์ทั้ง ๕ นั่นเสียก่อน ให้เป็นปฏิบัติ ที่แสดงแล้วนั่นเป็นปริยัติ ถ้าปฏิบัติต้องเห็น เห็นขันธ์ทั้ง ๕ นั่น รูปเป็นดังนี้ โต เล็กเท่านั้น สัณฐานอย่างนั้น แม้ว่าขึ้นไปยึดถือมันเข้าไว้ละก็ เป็นทุกข์ ท่านถึงได้วางตำรับตำราเอาไว้ว่า ปญฺจุปาทานกฺขนฺธา ทุกขา ยึดถือมั่นในเบญจขันธ์ ๕ นั่นเป็นทุกข์ -๖๘- ภารสุตตคาถา ๒๙ ธันวาคม พ.ศ.๒๔๙๖