การพิจารณาพระพุทธศาสนาในมุมมองมหายาน : หน้า 23/38

ธรรมนารา วาสนาวิชาชีพทางพระพุทธศาสนา ปีที่ 6 ฉบับที่ 1 (ฉบับรวมที่ 10) ปี 2563 อาจารย์ : ครับ เรื่องนี้อาจจะอยู่ข้างนอกเหนือความหมาย สักหน่อย แต่จริงๆ แล้วพระพุทธศาสนานัดเดิมนั้น ถ้าดัดเรื่อง “สงสารวัฏ” หรือเรื่อง “กรรม” ออกเสียแล้วจะเห็นได้ว่ามีหลักคำสอนที่เป็นเหตุเป็นผลหรือเป็นตรรกะจริงๆ ซึ่งจะไม่มีเรื่องราวปรากฏภาวะแห่งธรรมชาติ หรือพระผู้ช่วยให้รอดแต่ อย่างใด กล่าวคือ ใจความสำคัญของ “พระพุทธ-ศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนา” เป็นการแสดงถึง “กระบวนการที่ทำให้เกิด ทุกข์” และ “วิธีการที่ทำให้ทุกข์นั้นหมดไป” เมื่อเป็นเช่นนั้น เราอาจกล่าวได้ว่า “พระพุทธศาสนามหายาน” ที่ยอมรับการมีอยู่ของอำนาจเหนือธรรมชาตินั้น ดูจะเป็น “ศาสนาที่เหมือนศาสนา” มากกว่า “พระพุทธ-ศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนาของพระศาสนา” นักศึกษา : คงจะกล่าวว่า การพึ่งพาพลังอำนาจเหนือธรรมชาติ สามารถทำให้บรรลุธรรมได้ก็คงไม่ได้นายความว่า เราไม่ต้องทำอะไรเลยใช่ไหมครับ แล้วแท้จริง “พระพุทธศาสามหายาน” อธิบายว่าเราควรทำอะไรหรือครับ? อาจารย์ : สำหรับในเรื่องนี้ เราจะคุยกันโดยละเอียดในภายหลัง แต่ถ้าจะให้กล่าวโดยสรุปก็คือ การมีความเคารพในพระพุทธเจ้าทั้งหลาย หรือสวดสายายพระสูตร โดยที่ยังดำเนินชีวิตอยู่ด้วยการทำความดีตามปกติในฐานะมนุษย์คนหนึ่ง เพียงเท่านั้นก็เพียงพอแล้ว เมื่อเป็นเช่นนี้ “พระพุทธศาสามหายาน” จึงกล่าวว่า มัจะมีกิษีวิถีแบบคคหลัส ก็สามารถดำเนินอยู่บนเส้นทางแห่งการบรรลุธรรมได้เช่นกัน