ความหลากหลายของพระพุทธศาสนา : หน้า 33/38

ธรรมะา วาสนาอิ้วทางทางพระพุทธศาสนา ปีที่ 6 ฉบับที่ 1 (ฉบับรวมที่ 10) ปี 2563 อาจารย์ : เหตุผลที่สำคัญที่สุดที่ทำให้พระพุทธศาสนาแพร่ขยายไปทั่วอย่างรวดเร็ว น่าจะเป็นการที่คำสอนดังเดิมในพระพุทธศาสนา ผ่านเหตุการณ์บางอย่างที่ทำให้พระพุทธศาสามีรูปแบบที่หลากหลาย เป็น “สนามที่ทางเลือก” ทำให้ผู้คนที่อาศัยอยู่ในสภาพแวดล้อมต่าง ๆ สามารถเลือกวิธีการปฏิบัติที่เหมาะสมกับตนเองได้ นักศึกษา : เป็นอย่างนี้เอง เดิมทีเป็นพระพุทธศาสนาที่อยู่บนพื้นฐานของคำสอนที่เข้มงวด แต่ต่อมาค่อย ๆ ปรับเปลี่ยนมาเป็นพระพุทธศาสนาที่ปฏิบัติได้ง่ายขึ้น ผู้คนสามารถเข้าถึงได้มากขึ้น อาจารย์ : ก็ไม่ได้เป็นอย่างนั้นครับ เพราะจากสิ่งที่คุณบอกมา จะออกในลักษณะที่คำสอนของพระพุทธศาสนาดั้งเดิม ๆ ปรับเปลี่ยนรูปแบบโดยเปิดทางให้กว้างขึ้น แต่จริง ๆ แล้วไม่ได้เป็นอย่างนั้น สิ่งที่ผมกำลังจะสื่อ คือ “ความหลากหลาย” หรือการเปิดโอกาสให้มีทางเลือกมากขึ้น จากคำสอนเพียงหนึ่งได้แตกแขนงออกไปเป็นคำสอนที่หลากหลาย แต่ถึงกระนั้นก็ไม่ได้ปฏิเสธซึ่งกันและกัน และยังสามารถดำรงอยู่ร่วมกันภายใต้ชื่อ “พระพุทธศาสนา” เหมือน ๆ กัน ซึ่งผมคิดว่าถึงเป็นเหตุผลที่สุด ที่ทำให้พระพุทธศาสนาแพร่ขยายไปทั่วโลก ในประเทศสหรัฐอเมริกา ปัจจุบันนี้พุทธศาสนิกชนราว 3 ล้านคน และเมื่อลองกลับไปมองถึงกระบวนการขยายตัวของพระพุทธศาสนาในฝั่งตะวันตกแล้ว ก็จะสามารถเข้าใจถึงสิ่งที่ผมได้อธิบายไปแล้วได้ เริ่มต้นจากในช่วงกลางปี ค.ศ. 1950 เป็นต้นไป “เซน” ได้เข้าไปสู่สหรัฐฯ