อรรถกถ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 8 / 42

…ะวังเท่าเทียม กัน”2 เรื่องพ้นจากบ่วง, พระวินัยปิฎก มหาวรรค, มก. เล่ม 6 ข้อ 32 หน้า 72 * มโนรถบูรณี, อรรถกถาอังคุตตรนิกาย ปัญจกนิบาต, มก. เล่ม 36 บ ท ที่ 7 วั ฒ น ธ ร ร ม ก า ร อ ยู่ ร่ ว ม กัน DOU 151

บทความนี้มีการเน้นย้ำถึงหน้าที่และความรับผิดชอบที่ทุกคนต้องมีในสังคม โดยเฉพาะอย่างยิ่งนักศึกษาและผู้มีบทบาทต่างๆ ในการทำงานให้ดีที่สุด สำหรับภิกษุสงฆ์ได้มีการกล่าวถึงการแสดงธรรมเพื่อประโยชน์และความสุข

… หรือวิปัสสนาธุระ หรือทั้งสองอย่างควบคู่กันไป ก็แล้วแต่ ความชอบใจของแต่ละรูปดังเช่นตัวอย่างในคัมภีร์อรรถกถาที่พระจักขุปาลเถระทูลถามพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ว่า “พระเจ้าข้า ในพระศาสนานี้มีธุระที่อย่าง ?” พระบรมศา…

จากพุทธพจน์ที่กล่าวถึงการศึกษาในพระพุทธศาสนา ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการปฏิบัติตามขั้นตอนที่พระพุทธเจ้าได้ตรัสไว้ การศึกษาทางพุทธศาสนาสามารถแบ่งเป็นสองรูปแบบหลัก คือ คันถธุระ ซึ่งเน้นการเรียนรู้ทางทฤ

… จนศิษย์ของท่านต่างได้บรรลุ ธรรมเป็นพระอรหันต์ด้วยกันหมดทุกองค์ เรียบเรียงจาก “เรื่องภิกษุ 2 สหาย”, อรรถกถา ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท, มก. เล่ม 40 หน้า 209 10 DOU แม่บท การฝึกอบรม ในพระพุทธศาสนา

…มุ่งปฏิบัติวิปัสสนาธุระจนบรรลุเป็นพระอรหันต์ และสอนศิษย์จนมีการบรรลุธรรมเช่นกัน บทความนี้สอดคล้องกับอรรถกถา ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท

…ฝนตนเองตามที่กล่าวมาแล้วอย่างดีนี้จึงจะได้ชื่อว่าเป็นผู้ที่ “ถึงพร้อมด้วยอาจาระ สารีปุตตสุตตนิทเทส, อรรถกถา ขุททกนิกาย มหานิทเทส, มก. เล่ม 66 หน้า 652 นักบวชภายนอกพระพุทธศาสนา บทที่ 2 คณกโมคคัลลานสูตร DOU 2…

บทความนี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับอาจาระที่ไม่ดีซึ่งรวมถึงการล่วงละเมิดทางกายและวาจา รวมถึงการกล่าวถึงโคจรและอโคจร ซึ่งเป็นแนวทางและสถานที่ที่พระภิกษุควรหลีกเลี่ยงเพื่อการปฏิบัติตนที่ดี หากมีกิจนิมนต์ก็สาม

…งออก ก็เกิดความหวาดกลัว ซมซานไปกัดทางโน้นที ทางนี้ที่ให้วุ่นวาย แต่ก็หา ทางออกไม่ได้เลย 'สิคาลชาดก, อรรถกถา ชาดก เอกนิบาต, มก. เล่มที่ 56 หน้า 593 32 DOU แม่บทการฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา

พระภิกษุควรสำรวมระวังใจจากกิเลสที่อาจนำไปสู่อันตรายตามคำสอนของพระพุทธเจ้า โดยใช้เรื่องราวจากสิคาลชาดกเป็นข้อเตือนใจ การไม่ระวังเสียงจากกิเลสแม้จะเล็กน้อยก็อาจทำให้เกิดความพินาศได้ เหมือนกับหมาจิ้งจอกท

…ยภูมิได้อีกด้วย เหมือนดัง ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเคยตรัสเตือนพระภิกษุไว้ว่า เรียบเรียงจาก “สุกชาดก”, อรรถกถา ขุททกนิกาย ติกนิบาตชาดก, มก. เล่ม 58 หน้า 40-42 36 DOU แม่บทการฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา

ในอดีตสมัยพระเจ้าพรหมทัต มีพญานกแขกเต้ากับลูกที่บอด ลูกนกไปหามะม่วงและไม่เชื่อฟังบิดามารดา ทำให้เกิดผลร้าย และสิ่งนี้เกิดเป็นบทเรียนว่าการไม่รู้จักประมาณในการบริโภคอาจนำไปสู่ความตายและการสูญเสียโอกาสใ

…พ็ญเพียรชำระจิตให้สะอาด ด้วยอิริยาบถเดิน คือ เดินจงกรม และอิริยาบถนั่งทำสมาธิภาวนาเช่นเดิม สุกชาดก, อรรถกถา ขุททกนิกาย ติกนิบาตชาดก, มก. เล่ม 58 ข้อ 366 หน้า 40 อบาย 4 หมายถึง ภูมิกำเนิดที่ปราศจากความเจริญ …

บทนำเรื่องการฝึกธรรมของพระภิกษุมีความสำคัญในการพัฒนาจิตใจและรู้จักประมาณในโภชนะ เพื่อไม่ให้หลงติดอยู่ในอบายทั้ง 4 ซึ่งมีความก้าวหน้าทางจิตใจขึ้นอยู่กับการตื่นรู้และการจัดสรรเวลาสำหรับการทำสมาธิ เทคนิค

…ิกษุเหล่านั้นในอนาคตกาล พวกภิกษุจักเป็นสุขุมาลชาติ มีมือเท้าอันอ่อน เรียบเรียงจาก “กาติยานเถรคาถา”, อรรถกถา ขุททกนิกาย เถรคาถา, มก. เล่ม 52 หน้า 188 "กลิงครสูตร, สังยุตตนิกาย นิทานวรรค, มก. เล่ม 26 ข้อ 676 …

ข้อความนี้กล่าวถึงลักษณะของการเป็นผู้ตื่นในพระพุทธศาสนา โดยชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการทำสมาธิและการไม่เห็นแก่การนอนเพื่อทำให้จิตใจผ่องใส พร้อมทั้งนำเสนอเรื่องของพระกาติยานเถระที่ประสบความสำเร็จในการค

…มุนี (สด จนฺทสโร), เรื่อง “การเว้นขาดจากบาป”, 18 เมษายน 2497 เรียบเรียงจาก เรื่องพระมหาปุสสเทวเถระ, อรรถกถา มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์, มก. เล่ม 17 หน้า 697 คตปัจจาคติกวัตร คือ วัตรของผู้ถือกรรมฐานเดินกลับไป เ…

บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของการมีสติสัมปชัญญะในทุกกิจกรรมของพระภิกษุ เพื่อไม่ให้ตกเป็นทาสของกิเลส เช่น ความโกรธและความหลงมัวเมา โดยอิงจากพระธรรมเทศนาของพระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) ซึ่งได้ให้คติตัวอย่

…้ว พระเถระก็ยังยินดี ยังสรรเสริญการ อยู่ในเสนาสนะอันสงัด มีป่าเป็นต้น มีเรื่องย่อดังนี้ มโนรถบูรณี, อรรถกถา อังคุตตรนิกาย ทุกนิบาต, มก. เล่ม 33 ข้อ 274 หน้า 352 "ธุดงควัตร หมายถึง ข้อปฏิบัติของผู้สมาทาน เพื…

เนื้อหาเกี่ยวกับการเจริญวิปัสสนาและการรักษาสติสัมปชัญญะเป็นเวลานาน อธิบายขั้นตอนการเสพเสนาสนะอันสงัดสำหรับพระภิกษุ เพื่อการฝึกฝนเพิ่มความสงบสุขและการทำสมาธิอย่างมีประสิทธิภาพ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสรร

…ซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสไว้ใน คุมพิยชาดก” ว่า “กามคุณนี้ชื่อว่าเป็นเหยื่อของสัตวโลก หิริสูตร, อรรถกถา อังคุตตรนิกาย สัตตกนิบาต, มก. เล่ม 37 ข้อ 62 หน้า 212 ยถาภูตญาณทัสสนะ คือ ความรู้ความเห็นตามเป็นจร…

บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของการมีเสนาสนะสงัดสำหรับพระภิกษุในการพิจารณาตนเองและทบทวนข้อวัตรปฏิบัติ ทั้งยังนำเสนอ 6 ขั้นตอนที่ช่วยให้ใจหยุดนิ่งและเกิดปัญญา การฝึกตามลำดับนี้ส่งผลต่อการพัฒนาจิตและการบรร

…มทินนะจึงขอให้ท่านช่วยเนรมิตสระน้ำใหญ่ ท่านก็เนรมิตสระให้เกิดขึ้น ขอให้เนรมิตดอกบัว พระมหาติสสเถระ, อรรถกถา อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต, มก. เล่ม 32 หน้า 67 สมาบัติ 8 หมายถึงรูปฌาน 4 และ อรูปฌาน 4 บทที่ 5 ขั้ น …

จากพุทธพจน์แสดงให้เห็นว่าพระองค์ทรงให้ความสำคัญกับกุศลธรรมของพระภิกษุใน 3 ลักษณะ ซึ่งรวมถึงการไม่อยู่กับที่และการพัฒนาคุณธรรมให้เจริญขึ้น โดยยกตัวอย่างพระมหาติสสเถระ ที่เข้าถึงสมาบัติ 8 แต่ไม่รู้ตัวว่

…เกตการณ์มาโดยตลอด แม้ว่าท่านจะเป็นพระเสขบุคคล ก็รู้จักกาล พระอนาคามี เรียบเรียงจาก “ปฐมภัททิยสูตร”, อรรถกถา ขุททกนิกาย อุทาน, มก. เล่ม 44 หน้า 661 เสขบุคคล คือ ผู้ที่ยังต้องศึกษาอยู่ ได้แก่พระอริยบุคคลที่ยั…

บทความนี้นำเสนอเรื่องราวของพระมหาติสสเถระและพระลกุณฏกภัททิยะในการประเมินคุณธรรมในตนเอง พระมหาติสสเถระได้เรียนรู้ว่าแม้ตนจะมีความพยายามในการปฏิบัติ แต่ความกำหนัดในกามยังทำให้เขาหลงผิดในความคิดว่าตนบรรล

… ฉบับประมวลศัพท์ พิมพ์ครั้งที่ 8, กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2538), กัญจนขันธชาดก, อรรถกถา ชาดก เอกนิบาต, มก. เล่ม 56 หน้า 90 บทที่ 5 ขั้ น ต อ น ที่ 3 อัต ตั ญ ญ DOU 97

บทความนี้เน้นถึงความสำคัญของการพัฒนาศรัทธาให้มั่นคงและการรักษาศีลในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะประเภทของศีลที่มีบทบาทในการควบคุมกายและวาจาของผู้ประพฤติธรรม การมีศรัทธาที่มั่นคงส่งผลให้คุณธรรมดีงามก้าวหน้าไม่

…ญู อัตตัญญู มัตตัญญู ด้วยประการฉะนี้” 6.1 คำแปล และความหมาย คำว่า “มัตตัญญู” แปลว่า รู้ประมาณ ซึ่งในอรรถกถาขยายความเพิ่มเติมไว้ว่า คือการรู้จัก ความพอดี พอควร และพอประมาณ ส่วนคำว่า “จีวร” หมายถึง ผ้า ซึ่งพร…

บทนี้กล่าวถึงขั้นตอนที่ 4 ในการฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา โดยเน้นที่คำว่า 'มัตตัญญู' ซึ่งหมายถึงการรู้จักประมาณในการรับสิ่งต่างๆ เช่น จีวรและบิณฑบาต ทั้งนี้ พระภิกษุควรเริ่มต้นการฝึกจากการศึกษาคำสอนและรู้จ

…ทนถวายจีวรแก่พระอานนท์เพราะความเลื่อมใส 2. เรื่องภิกษุณีกุลลนันทารับกระเทียมไม่รู้จักประมาณ รถสูตร, อรรถกถา สังยุตตนิกาย สฬายตนวรรค, มก. เล่ม 28 หน้า 398 134 DOU แม่บท การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา

การรับปัจจัย 4 ของพระภิกษุมีความสำคัญต่อการดำรงชีวิตและการบำเพ็ญสมณกิจ ซึ่งต้องพิจารณาจากหลายปัจจัย เช่น ความต้องการของผู้ให้และจำนวนปัจจัยที่มี หากผู้ให้มีมาก แต่ต้องการถวายเพียงเล็กน้อย พระภิกษุควรร

… จนอาจกล่าวได้ว่าความตายไม่มีนิมิต คือไม่มีเครื่องหมายให้ทราบล่วงหน้าได้เลย ซึ่งในเรื่องนี้มีปรากฏในอรรถกถา สมิทธิสูตร กล่าวไว้ว่า 1. ชีวิต ชื่อว่าไม่มีนิมิต เพราะกำหนดแน่ไม่ได้ ว่าจะตายในวัยไหน หรืออายุเท่…

เนื้อหานี้พูดถึงความจริงเกี่ยวกับชีวิตที่เหมือนแม่น้ำที่ไหลไปไม่มีหยุด โดยยกตัวอย่างเปรียบเทียบต่างๆ จากพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่เตือนให้มนุษย์ตระหนักว่าเวลาในชีวิตมีจำกัด และไม่มีใครสามารถยืนยันความยืน

…ธิภาวนาอย่างต่อเนื่องในการฝึกใจ ซึ่งจะช่วยให้ใจหยุดนิ่ง ได้ง่ายและรวดเร็วขึ้น ว่าด้วยวิเวก 3 อย่าง, อรรถกถา ขุททกนิกาย มหานิทเทส, มก. เล่ม 66 ข้อ 702 หน้า 280 ปุราเภทสุตตนิทเทส, ขุททกนิกาย มหานิทเทส, มก. เล…

บทความนี้กล่าวถึงการฝึกสมาธิภาวนาและการหลีกเร้นซึ่งเป็นวิธีการสำคัญในการพัฒนาจิตใจของพระภิกษุ โดยการฝึกสมาธิจะช่วยให้เกิดความละเอียดรอบคอบและคุณธรรมที่ดี และสามารถลดละกิเลสต่างๆ ได้ ผ่านวิธีการตั้งใจใ

…'ทหรสูตร, สังยุตตนิกาย สคาถวรรค, มก. เล่ม 24 ข้อ 322 หน้า 406 เรียบเรียงจาก “เรื่องพระเจ้าวิฑูฑภะ”, อรรถกถา ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท, มก. เล่ม 41 หน้า 21-42 บท ที่ 8 ขั้ น ต อ น ที่ 6 ปริสัญญู DOU 175

บทความนี้กล่าวถึงความแตกต่างของกลุ่มบุคคลในสังคมตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสไว้ เช่น ความถือดีของกษัตริย์ ที่มีทิฏฐิมานะ ซึ่งมีผลต่อการปกครองและความสัมพันธ์ระหว่างชนชั้นต่างๆ เรื่องราวต่างๆ เช่น พ

…รื่องนำไป พาหนะต่างๆ เช่น รถ เรือ เกวียน เป็นต้น เรียบเรียงจาก “เรื่องโกสิยเศรษฐีผู้มีความตระหนี่”, อรรถกถา ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท, มก. เล่ม 41 หน้า 49 บท ที่ 8 ขั้ น ต อ น ที่ 6 ปริสัญญู DOU 177

บทความนี้กล่าวถึงความกังวลใจของพราหมณ์เมื่อเจอพระพุทธองค์ และความกลัวการถูกดูหมิ่น ซึ่งแสดงให้เห็นถึงการรักษาหน้าตาในสังคม แม้จะมีความเลื่อมใสในพระพุทธศาสนา ในส่วนที่สองกล่าวถึงความถือดีของคฤหบดี ที่ม