การสุตตกถา: ขันธ์ ๕ เป็นภาระอันหนัก : หน้า 12/43

พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) 207 ๖๓ การสุตตกถา (ขันธ์ ๕ เป็นภาระอันหนัก ๒) นโม.... ภารา หเว ปญฺจกฺขนฺธา... สมเด็จพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงเห็นภาระอันใหญ่ยิ่ง จึงทรงแสดงพระสูตรว่าด้วยภาระอันหนัก ของสัตว์โลกว่า ภารา หเว ฯ ขันธ์ทั้ง ๕ เป็นภาระหนักแท้ ก็บุคคลนำภาระไป ถือภาระไว้เป็นทุกข์ในโลก สัตว์โลกหญิงชาย คฤหัสถ์ บรรพชิต ทุกถ้วนหน้ามีขันธ์ ๕ เป็นภาระหนัก ขันธ์ ๕ ประกอบด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ รูป คือ ร่างกาย เวทนา คือ สัญญา คือ สังขาร คือ วิญญาณ คือ ขันธ์ ๕ เป็นการะอย่างไร ? ความสุข ทุกข์ ไม่สุขไม่ทุกข์ ความจำ รูป เสียง กลิ่น รส ความปรารถนาดี ชั่ว ไม่ดีไม่ชั่ว ความรู้แจ้ง สัมผัส เราต้องดูแลรักษาเอาใจใส่อย่างหยุดไม่ได้ ตั้งแต่ตื่นนอน ล้างหน้า แปรงฟัน หาอาหาร อุจจาระ ปัสสาวะ อยากจะได้ อยากจะเห็น ก็ต้องหามาให้ นี่เป็นภาระจำเพาะขันธ์ ๕ ของตัว ผู้ใดไม่พอ ไปหาขันธ์ ๕ มาเพิ่มอีก เป็น ๑๐ ขันธ์ ๒๐ ขันธ์ ฯลฯ ลูกเป็นภาระของพ่อแม่ ภิกษุ สามเณร อุบาสก อุบาสิกาเป็นภาระของสมภาร ราษฎรเป็นภาระของพระเจ้าแผ่นดิน ข้าว ของ แพงเป็นภาระของผู้ปกครองประเทศ นิกข์ปิตวา ครู ภาร์ ฯ บุคคลวางภาระอันหนักแล้ว ไม่ฉวยเอาภาระอื่นมาเป็นภาระอีก เป็นผู้ถอนตัณหาทั้งรากเสียได้ ความปรารถนาดับสิ้น ชื่อว่านิพพานได้ พระพุทธเจ้าทรงเห็นแล้วว่า ขันธ์ ๕ เป็นภาระสำคัญและหนักด้วย เราได้รับความสุขเพราะ ปล่อยภาระเหล่านี้เสีย ใครปล่อยวางได้ ผู้นั้นนับวันจะหมดชาติหมดภพ มีนิพพานเป็นที่ไป