บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต : หน้า 17/53

ประโยค๑ - บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต - หน้าที่ 122 ประธานแห่งบทสมาส ท่านจึงเรียกสมาสทั้งหลายเหล่านี้ว่า ตุลยาธิ กรณพหุพพิหิ พหุพพิหิที่แสดงมาแล้วเหล่านี้ มีเนื้อความไม่ปฏิเสธ พหุพพิหิ ที่มีเนื้อความปฏิเสธ มีวิเคราะห์อย่างนี้ :- " นตฺถิ ตสฺส สโม-ติ อสโม ผู้เสมอ ไม่มี แก่ท่าน โตสุส 9 ๒ ๓ ๔ & ๓ ๒ ภควโต แก่พระผู้มีพระภาคนั้น] เหตุนั้น [โส ท่าน] ชื่อว่ามีผู้เสมอ หามิได้ หรือไม่มีผู้เสมอ ๔ นตฺถิ ตสฺส ปฏิบุคคโล-ติ 0 ھی อปปฏิปุคฺคโล บุคคลเปรียบ ๒ ด ๔ ๕ ไม่มี แก่ท่าน เหตุนั้น [ท่าน] ชื่อว่ามีบุคคลเปรียบหามิได้ หรือ ๒ ๔ ๕ ไม่มีบุคคลเปรียบ. นตฺถิ ตสฺส ปุตตา-ติ อปุตฺตโก บุตร ท. ของเขา [ตสฺส ด ๒ ๓๔ ๕ o ชนสุส ของชนนั้น] ไม่มี เหตุนั้น [โส เขา] ชื่อว่ามีบุตรหามิได้ หรือไม่มีบุตร." 0 ๔ ๕ น บุพพบท พหุพพิหินี้ ในแบบเล่าเรียนท่านสอนให้แปลว่า " มี ....ไม่มี " เหมือนศัพท์ว่า อสโม แปลว่า " มีผู้เสมอไม่มี " เพื่อ จะไม่ให้เสียรูปสมาส แต่เห็นว่าผู้ศึกษาจะเข้าใจได้ยาก เพราะไม่มี โวหารใช้ในภาษาของเรา นอกจากแบบเรียน ข้าพเจ้าจึงคิดเปลี่ยน