บาลีไวยกรณ์: วจีวิภาคและสมาส : หน้า 21/53

ประโยค - บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต - หน้าที่ 126 ตา อาทโย เยส ตาน คนธมาลาที่นี่ วัตถุน มัน ท. (ตา ๖ ය ៨ คนธมาลา 00 ๖ ของหอมและระเบียบ ท. นั้น] เป็นต้น ของวัตถุ ท. ใด ක ៨ วัตถุ ท. นั้น ชื่อว่ามีของหอมและระเบียบเป็นต้น 00 ៩ 00 สมาสนี้เรียกว่า ฉัฏฐีตุลยาธิกรณพหุพพิหิ มี ทวันทวสมาส เป็นท้อง คนธมาลาที่นิ หตุเกส เยส เต คนธมาลาทิตฺถา มนุสสา ܣܐܘ ๑๓ ๑๔ ๑๕ ๑๖ [ วัตถุ ท.] มีของหอมและระเบียบเป็นต้น [มี] ในมือ ท. ของมนุษย์ ท. ๑๓ ๑๔ ใด มนุษย์ ท. นั้น ชื่อว่ามีวัตถุมีของหอมและระเบียบเป็นต้นในมือ ๑๕ ๑๖ สมาสนี้เรียกว่า ฉัฏฐีกินนาธิกรณพหุพพิหิ มีทวันทว, พหุพพิหิ เป็นท้อง." วิธีแบ่งสมาสที่แสดงมานี้ ตามความชอบใจของข้าพเจ้า ถูก กับคัมภีร์ศัพทศาสตร์บ้างก็มี ผิดกันบ้างก็มี เพราะสอบในคัมภีร์ศัพท- ศาสตร์หลายฉบับ ก็เห็นท่านแบ่งต่าง ๆ กัน หาตรงเป็นแบบเดียว กันไม่ ขาดสิ่งนี้ได้สิ่งโน้น หรือในที่นี้ว่าอย่างนี้ ในที่นั้นว่าอย่างนั้น เป็นอยู่อย่างนี้โดยมาก เหมือนหนึ่ง ศัพท์ คือ สงฺขปณฺฑร์ [ซีร น้ำนม ] ขาวเพียงดังสั่ง ที่ข้าพเจ้าจัดเป็นอุปมาบุพพบท กัมมธารยะ นั้น ตามมติของอาจารย์ผู้แต่ง คัมภีร์พาลปโพธิและสัตถสารัตถชาลินี