สงครามและปัญญาของพระสงฆ์ในรัชสมัยสมเด็จพระเจ้าราชาธิราช : หน้า 50/121

ในรัชสมัยของพระองค์ ก็ปรากฏว่ายังมีพระสงฆ์ผู้สืบ วิปัสสนาวงศ์พระอรหันตะอยู่ เจ้ากูเป็นผู้มีชื่อเสียงโด่งดัง ในด้านมีปฏิภาณโวหารกล้า พระสงฆ์วงศ์พระอรหันตะรูปนี้มีนามว่า ท่านพระจาคมมหาเถระ สมัยนั้น สมเด็จพระเจ้าราชาธิราช ผู้เป็นใหญ่ในรัฐรามัญ ทรงปราถนาการสงคราม จึงทรงยกทัพเรือกอปรด้วยโยธาหาร มากมายมุ่งตรงมายังรัตนปุระธานี เพื่อต่อตีทำสงครามสัม ประหารทางชลมารค สมเด็จพระเจ้าฝรั่งมังฆ้อง เมื่อทรงทราบ ข่าวศึก จึงโปรดให้ประชุมอำมาตย์และพระสงฆ์เป็นจํานวนมาก แล้วทรงปรึกษาว่า บัดนี้ เราจะมีอุบายวิธีอย่างไรจึงจะสามารถ ให้ข้าศึกยกทัพกลับไปโดยไม่ต้องรบกัน เมื่อเห็นที่ประชุมเงียบงัน อยู่เป็นเวลานาน ท่านพระจาคมมหาเถระผู้เป็นวิปัสสนาจารย์ เชื้อสายพระอรหันต์ จึงกล่าวขึ้นในที่นั่นว่า “สมเด็จพระเจ้าราชาธิราชผู้เป็นใหญ่เพียงพระองค์เดียว จงยกไว้ก่อนเถิด ต่อให้พระราชาทั้งหมดทั่วชมพูทวีปยกทัพมา อาตมาก็จะให้กลับไปด้วยการเทศนา โดยไม่ต้องสู้รบกัน” สมเด็จพระราชาธิบดีได้ทรงสดับฉะนี้ ก็ทรงดีพระทัยโปรด