ธรรมดาเมฆและอากาศในพระอภิธรรม : หน้า 76/91

ประการที่ ๕ ธรรมดาเมฆ ย่อมก่ออัคคีในดูดฝน และตกลงมาเป็นฝน ช่วยให้ผัก ต้นไม้ เครือไม้ พุ่มไม้ สมุนไพร ป่าไม้ เกิดขึ้นบนแผ่นดิน ฉันใด พระโยคาวจร ก็ควรทำให้โยนิโสมกลิ่นกิสรเกิดขึ้น แล้วทำให้สมณธรรม และกุศลธรรมทั้งปวงเกิดตามมา ฉันนั้น ประการที่ ๕ ธรรมดาเมฆ คือ ก่อนน้ำ เมื่อดาวบมา ย่อมทำให้แม่น้ำ หนอง สระ ซูง ห้วยระแหง บึง บ่อ เป็นต้น มีน้ำเต็ม ฉันใด พระโยคาวจร เมื่อเมฆ คืออริยม* ตกลงมา ด้วยอาคมปรีติ* แล้ว ควรทำใจของบุคคลทั้งหลายผู้มุ่งต่ออริยมให้เต็มบริบูรณ์ ฉันนั้น ข้อสังเกตคำของพระสาริบุรเถรเจ้า ว่าพระมหามุนีทรงเงิ เห็นผูที่ควรจะรู้ แม้อยู่ในที่ไกลตั้งแสนโยชน์ตาม ก็เสด็จไปโปรดให้รู้ทันที ★ ข้าแต่ว่านพคุณเสน ที่ว่าควรถือเอาของคดี แห่งอากาศ นั้นเป็นประการใด องค์ ๕ แห่งอากาศ ได้แก่ ประการที่ ๑ ธรรมดาอากาศย่อมไม่มีใครจับต้องได้ ฉันใด พระโยคาวจร ก็ควรปล่อยให้กลสี่ยดับ ฉันนั้น