มัลิ่นบัณฑิตา: ความเข้าใจในธรรมแห่งพายู : หน้า 78/91

มัลิ่นบัณฑิตา : ฉบับ ๙ ข้าแต่พระบรมเสด.... ที่ควรถือเอาของ ๕ แห่งพายู นั้นเป็นประกาศใด องค์ ๕ แห่งพายู ได้แก่ ประกาศที่ ๑ ธรรมดาพายู ยอมพัดความหอมแห่งดอกไม้ป่า ที่บานแล้วให้ฟังไป ฉันใด พระโยคาวจรึงควรยืนอยู่ในป่า อันมีดอกไม้ คืออิ่มติ เป็นอารมณ์ ฉันนั้น ประกาศที่ ๒ ธรรมดาพายู ย่อมพัดหมุนหมู่ไม้ให้พินาศ ฉันใด พระโยคาวจรึงควรพิจารณาสงสารไม้ป่า ขยี้เผสหลังหลายให้แหลก ราน ฉันนั้น ประกาศที่ ๓ ธรรมดาพายู ย่อมเทียวนำพัดไปในอากาศ ฉันใด พระโยคาวจรึงควรให้ใจเทียวไปในโลกุตตรธรรม ฉันนั้น ประกาศที่ ๔ ธรรมดาพายู ย่อมได้รับกลิ่นหอม พระโยคาวจรึงควรเลยกลิ่นหอม คือ ศีลอันประเสริฐของตน ฉันนั้น ประกาศที่ ๕ ธรรมดาพายู ย่อมพัดเรื่อยไป ไม่หยุดกับสิ่งใด ฉันใด พระโยคาวจรึงไม่ควรหวังไต่ต่อสิ่งทั้งปวง ฉันนั้น ข้อสังกับพระพุทธเจ้า ที่ตรัสไว้ในสุดตบีต ว่า ภัยย่อมเกิดจากต้นเหา ฯลฯ ย่อมเกิดจากอาลัย ความไม่มีอาลัย ไม่มีต้นเหา เป็นความเห็นของมุนี