บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ : หน้า 30/46

๓. ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 242 สัมปฏิจฉนัตถนิบาต นิบาตนี้ใช้รับคำถาม เรียกชื่อว่า สมปฏิจฉนตฺโถ. นิบาต นี้ใช้ เป็นพื้น, ใช้ อามนฺตา แต่ในพระอภิธรรม, ตรง อาม นิบาตไทยว่า ขอรับ, จ้ะ, เออ, เป็นต้น ตามคำสูง คำเสมอ คำต่ำ, อุ. ปสฺสถ ภนฺเต ? อาม อาวุโส ปสฺสามิ เย เกจิ กุสลา ธมฺมา, สพฺเพเต กุสลา ? อามนฺตา, ใช้ เอว บ้าง ก็มี อุ. เอวํ ภนฺเต. อุยโยชนัตถนิบาต ๔. นิบาตที่ใช้ในคำยอม, คำเตือน, คำชักชวน, คำใช้ให้ทำ เรียกชื่อว่า อุยโยชนตฺโถ, ตรงต่อนิบาตไทยว่า เชิญเถิด, เอาเถิด, เอาสิ ถ้าอย่างนั้น, นิบาตพวกนี้ ๔ ศัพท์ คือ อิงฆ, คุม, หนท เตนหิน (ศัพท์หลังนี้ เรียกว่า วิกฤติปฏิรูปโก เพราะมีรูปแม้นศัพท์ ที่ประกอบด้วยวิภัตตินาม.) อุ, อิงฆ ภนฺเต สราเปหิ, ตคุม ตัว อาวุโส อจฺจโย อาจคมา, หนุท มย์ อาวุโส ธมฺมญฺจ วินยญจ สงฺคาเยยุยาม, เตนหิ เถโร ภิกขู อุจจินต อัจฉริยัตถ และ สังเวคัตถนิบาต ๕. นิบาตที่ใช้ในคำแสดงความหลากใจ เบิกบานใจ เรียกชื่อ ว่า อจฉริยตฺโถ, ตรงต่ออนิบาตไทยว่า โอ๊ะ ซึ่งใช้ต้นคำพูด, หนอ ใช้ข้างท้าย ใช้ในคำแสดงความสลดใจ กรอมใจ เรียกชื่อ