สิ่งที่เป็นเกาะเป็นที่พึ่งของตน : หน้า 36/53

24 สาระสำคัญพระธรรมเทศนา ๕ สิ่งที่เป็นเกาะเป็นที่พึ่งของตน ๑๓ กันยายน ๒๔๙๖ นโม..... อตฺตทีปา อตฺตสรุณา..... พระบรมศาสดา แสดงธรรมนี้ เพื่อให้พวกเราทั้งหลายได้รู้จักตน ว่าเป็นเกาะและที่พึ่ง ที่พึ่ง อันนี้หากไม่ใช่พระบรมศาสดาแล้ว รู้เองไม่ได้ เมื่อพระบรมศาสดา แสดงพระธรรมเทศนาโปรดปัญจวัคคีย์ และ พระยสกับสหายสำเร็จแล้ว ทรงเสด็จไปยังเหล่าชฎิล ในระหว่างทางพบพวกราชกุมารเล่นซ่อนหากันในป่าไร่ฝ้าย ราชกุมารเหล่า นั้นต่างก็มีมเหสี แต่องค์หนึ่งไม่มีมเหสี จึงจ้างหญิงแพศยาไปเป็นมเหสีกำมะลอ เมื่อเล่นซ่อนหา ก็ ถอดเครื่องประดับใส่ห่อให้มเหสีแต่ละองค์ถือ พระมเหสีกำมะลอพอเห็นของมีค่ามากเช่นนั้นจึงได้หนีไป ทั้งหมดช่วยกันค้นหาหญิงแพศยานั้น จนไปพบพระบรมศาสดาประทับอยู่โคนต้นไม้ ราชกุมารเหล่านั้นจึงทูลถามพระองค์ว่า เห็นหญิงถือห่อผ้าเดินไปทางนี้ไหม พระองค์ทรง รับสั่งว่า “ราชกุมารทั้งหลาย เธอจะหาหญิงถือห่อผ้านั้นดี หรือจะหาตัวดี” ราชกุมารก็ทูลรับว่า “หาตัวดี พระเจ้าค่ะ” พระองค์จึงทรงแสดงพระธรรมในเรื่องสิ่งที่เป็นเกาะเป็นที่พึ่งของตน แปลตามพระบาลี อตฺตทีปา ฯ มีตนเป็นเกาะ ธมฺมาที่ป่า ฯ มีธรรมเป็นเกาะ คําว่า ตน หมายถึงอะไร ? มีตนเป็นที่พึ่ง สิ่งอื่นไม่ใช่ มีธรรมเป็นที่พึ่ง สิ่งอื่นไม่ใช่ ๓ หมายไว้หลายชั้น ตั้งแต่กายมนุษย์ถึงกายอรูปพรหมละเอียด มี 4 กาย ทั้งหมดอยู่ในภพ เป็น “ตนในภพ” โดยสมมติชั่วคราว ต้องเวียนว่ายตายเกิดเป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา เรียกว่า โลกีย์ ตั้งแต่กายธรรมถึงกายธรรมอรหัตละเอียด มี ๑๐ กาย เป็น “ตนนอกภพ” โดยวิมุตติ ไม่ใช่ สมมุติ เป็นนิจจัง สุขขัง อัตตา คำว่า ธรรม หมายถึงอะไร ? ธรรม สำหรับให้ตนนั้นเป็นอยู่ ตนนั้นไม่มีธรรมเลยก็เป็นอยู่ไม่ได้ ทั้งกายมนุษย์ถึงกายพระ อรหัตละเอียด มีถ้าไม่มีธรรมก็ดับหมด ธรรมอยู่ที่ไหน ? อยู่กลางกายมนุษย์ เรียกดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายมนุษย์ใสเท่าฟองไข่แดงของไก่