ธรรมธารา วารสารวิชาการทางพระพุทธศาสนา ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 : หน้า 11/42

ธรรมธารา วารสารวิชาการทางพระพุทธศาสนา ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 (ฉบับรวมเล่มที่ 9) ปี 2562 หน้าที่ 186 ; / 186 กัณฑ์ที่ 6 ธุ่งดปัญหา พระเจ้ามิลินท์ถามเกี่ยวกับความสามารถของคุตภสในทางบรรลุธรรม ประโยชน์ของการอยู่ดงคงของพระภิษุ ดุงคคุณ 28 ประการ อานิสงส์ของการอยู่ดงคงบุคคลที่จะรักษาดงคง และชื่อดงคง 13 ประการว่าเป็นอย่างไร กัณฑ์ที่ 7 โอปมปัญหากัณฑ์ ตอนว่าด้วยปัญหาที่พึงตอบด้วยอุปมาถามเกี่ยวกับภิกษุที่สำเร็จพระอรหัตประกอบด้วยคุณกี่อย่าง วิสัชนาตั้งเป็นบทมากกว่า ให้ปฏิทานเปรียบด้วยองค์ต่างๆ มืองค์แห่งล้า มีเสียงพิณ คงแห่งไก่ องค์แห่งกระแต เป็นต้น ปราศจากเรื่องกำเนิดและพัฒนาการของคัมภีร์มิลินปัญหา มิลินทปัญหาเป็นคัมภีร์พระพุทธศาสนาที่ชาวพุทธทั่วโลกให้การยอมรับว่า เป็นหนึ่งในคัมภีร์ประเภทแก้ปัญหา (Buddhist Apologetic Text)4 เนื่องจากเนื้อหาในเล่มส่วนใหญ่มุ่งเน้นเรื่องของการพยายามปกป้องความสงสัยของพระเจ้ามิลินท์โดยพระภิกษุในพระพุทธศาสนาบูชินี้ชื่อพระนาคเสน โดยในประเทศไทยได้ยกลิ้นกัมมมินทปัญหาให้เป็นคัมภีร์สำคัญในชันษาบรรพคา ส่วนพม่าได้จัดให้มิลินทปัญหาเป็นคัมภีร์ชั้นนำ 3 คำกล่าวของคนพวกอื่นหรือหลักอื่น คำกล่าวโทษคัดค้านโต้งของคนพวกอื่น หลักการของฝ่ายอื่น ลัทธิภายนอก (พระธรรมปฏิรูป ประยุกต์ป ญญาติโต), 2551: 152) 4 Takakusu (1896: 1-2) 5 ปกรณ์เสสเป็นคัมภีร์หรือหนังสือที่นักปราชญ์ราชานั่นเพื่อแสดงความคิดเห็นอันเป็นภูมิลำเนาหรือภูมิจรรของท่าน โดยการศึกษาค้นคว้าและรวบรวมจากคัมภีร์ต่างๆ โดยกำหนดประเด็นหรือเนื้อหาได้ตามความประสงค์ของตนเอง (คณาจารย์มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2550: 117)