คำมภิธิและต้นกำเนิดทางวัฒนธรรม : หน้า 13/42

ธรรมาธาราวิสาขาวิชาวิทยาศาสตร์ทางพระพุทธศาสนา ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 (ฉบับรวมเล่มที่ 9) ปี 2562 คำมภิธิอธิบายคำสอน: คำมภิธิมีต้นกำเนิดจากวัฒนธรรมอินเดียโบราณ ดังต่อไปนี้ แนวคิดที่สนับสนุนว่าคำมภิธิมีลินปัญหา มีต้นกำเนิดมาจากวัฒนธรรมกรีก ยารอสลาฟ (Yaroslav, V.) 8 กล่าวว่า “วิเบอร์ (Weber, A.) เป็นคนแรก ที่สังเกตว่า ลักษณะของคำถามในคำมภิธิมีลักษณะการ สนทนาที่มาจากวัฒนธรรมกรีกคล้ายบทสนทนาของเพลโต” นักวิชาการที่มีแนวคิดสุดคล้องกับ วีเบอร์ (Weber) ได้แก่ เปสลาก (Pesala) พระภิกษุที่สนใจศึกษาพระพุทธศาสนาโดยเฉพาะด้านการ ปฏิบัติสมาธิเสนอความคิดเห็นว่า "...ลักษณะกาจำเสนองของมภิทิมีปัญหา ละมัยการสนทนาแบบเพลโต 9 เป็นอย่างมาก พระนาคเสนเล่นบท โสคคีติสและทำให้พระอัจจิมินทีเลื่อนใสในพระพุทธศาสนาด้วยเหตุผล ที่แน่นและความเปรียบที่เหมาะเจาะ...” 10 นอกจากนี้ยังมีนักวิชาการที่มีความเห็นสุดคล้องกับวีเบอร์อีก เช่นกัน โดยดูด์คอค (Woodcock G.) ได้เสนอความเป็นไปได้เกี่ยวกับ การยอมรับว่าเนื้อหาและรูปแบบของคำมภิธิมีลักษณะคล้าย งานสนทนาของเพลโตดังนี้ ...ถ้าเราอธิบายความเป็นไปได้ของพระนาคเสนว่า เป็นภิกษุชาวกรีกในพุทธศาสนาไปแล้ว หากคำถามของกษัตริย์ มภิธิจะมีกลิ่นอายของเพลโตบ้าง ก็จะกลายเป็นสิ่งที่พอคิึบาย 8 Yaroslav (1993: 64) 9 สมบูติ จันทรงค์ (2555) 10 นวพร เรื่องสุด (2558: 33)