ธรรมหารา: วาสนาวิจิวัฒนาทางพระพุทธศาสนา ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 : หน้า 29/42

ธรรมหารา วาสนาวิจิวัฒนาทางพระพุทธศาสนา ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 (ฉบับรวมเล่มที่ 9) ปี 2562 นาคเสนวิกฤตสูตรฉบับ B น่าจะเป็นฉบับที่เก่ากว่าฉบับภาษาาบาล และมีความใกล้เคียงกับต้นฉบับมากที่สุด อย่างไรก็ดีตาม โมริ และ นานิวะ (Mori, S., Naniwa, S.) นักวิชาการญี่ปุ่นได้เสนอแนวคิดที่สนใจแตกต่างกันออกไปคำว่า โมริ และนานิวะ สันนิษฐานว่ามีลิ้นน่าจะมีต้นกำเนิดด้วยภาษา กรีกและเกิดขึ้นในช่วง 200 ปีก่อนคริสต์ศักราชองค์หลายกับแนวคิดของทารณดั้งที่ได้อธิบายข้างต้นและฉบับนี้คำขอถูกย้ายไปแล้วจากนั้นปรากฎฉบับที่เป็นภาษาปรากฎหรือสันกฤตด้วย (ซึ่งไม่ชัดเจนว่าอยู่ในรูปแบบของมุขปาฐะหรือรูปคัมภีร์) ตามอีกราวคริสต์ศักราช 100 พระพุทธศาสนานิกายเถรวาทรับคัมภีร์มินทปัญหาเข้ามา และมีการเขียนเพิ่มเติมเข้าไปอีก 4 กัณฑ์หลัง คือ กัณฑ์ที่ 4-7 และคัมภีร์ฉบับนี้ได้กลายมาเป็นฉบับของฉบับภาษาบาลี ซึ่งต่อมาได้รับบิวรตไปอีก 3 ภาษา ได้แก่ ฉบับภาษาฝ thai ฉบับภาษาสิงหล และฉบับบาลีอักษรมัม เมื่อพิจารณาปีของการับเข้ามาและการแต่งเติมระหว่างฉบับภาษาบาลีและภาษาจีนแล้วพบว่า ฉบับภาษาจีนเริ่มบรรจุ "นาคเสนวิกฤตสูตร" ปีคริสต์ศักราช 150 ในขณะที่ฉบับมีลินทปัญหา ภาษาบาลีปรากฎในปีคริสต์ศักราช 100 ดังนั้นจะเห็นได้ว่า ทางต้นฉบับบาลีมีความเก่าแก่กว่าชัดเจน ดังแผนภูมิของโมริและนานิวะที่แสดงไว้ดังนี้ ดังนี้ 39 Mori และ Naniwa (1999: 66)