ประวัติและที่มาของคัมภีร์มิลินทปัญหา : หน้า 12/42

พระไตรภูฏในหมวดจูฬากยมาประวัติและที่มาของคัมภีร์มิลินทปัญหาหายังเป็นข้อกังวลในหมู่ นักวิชาการทั้งชาวตะวันตกและตะวันออก โดยฝ่ายตะวันตก ได้แก่ ริสเดดิส์ (Rhys Davids, T.W.), ฮอนเนอร์ (Horner, I.B.), ดัตต์ (Dutt, N.), สกิลลิง (Skilling, P.), ทาร์น (Tarn, W. W.) และชาวตะวันออก ได้แก่ มิอูโนะ (Mizuno K.), กวง ชิง (Guang X.), โมริ (Mori, S.) และนานิวะ (Naniwa, S.) เป็นต้น จากการศึกษานจิตเกี่ยวกับกำเนิดและพัฒนาการ ของคัมภีร์มิลินทปัญหาจากนิราษฎรเชื่อกว่าต้นฉบับ คัมภีร์มิลินทปัญหาายอ สืบไป นักวิชาการส่วนหนึ่งเชื่อว่าต้นฉบับ มิลินทปัญหา น่าจะจงจากภาษาที่เป็นของธรรมกีโบฐาน ที่ เริ่มแพร่หลายในสังคมอินเดียยุคต้น ตั้งแต่มีการค้นพบการจารึกด้วยภาษากรีกในเสาหินของพระเจ้าอโศกลฯ บางส่วนเชื่อว่าต้นฉบับมิลินทปัญหา น่าจะจงจากภาษาปรากฎหรือสันสกฤต ซึ่งเป็นภาษาที่ใช้ในการ สื่อสารอย่างแพร่หลายในดินแดนแถบตะวันตกเฉียงเหนือของอินเดีย คัมภีร์มิลินทปัญหาที่เป็นที่รู้จักกันในปัจจุบัน เป็นฉบับที่แปลมา จากต้นฉบับที่หายไป ในที่ค้นพบมีลงเหลืออยู่ 2 ภาษาคือ ฉบับแปล ภาษาจีนและภาษาบาลี ดังนั้นเมื่อศึกษาแนวคิดต่างๆ เกี่ยวกับกำเนิดของ คัมภีร์มิลินทปัญหา นักวิชาการส่วนมากจึงมุ่งศึกษานี้จากฉบับแปล ทั้งสอง แต่โดยปกติแล้ว ที่มาของคัมภีร์มิลินทปัญหายังคงเป็นปริศนา นักวิชาการต่างให้ความเห็นหลายแตกต่างกันออกไป โดยในเบื้องต้นผู้เขียนได้จัดแบ่งแนวคิดที่สนับสนุนที่มาของคัมภีร์ มิลินทปัญหาออกเป็น 2 แนวคิดใหญ่ คือ แนวคิดที่สนับสนุนว่าคัมภีร์ มิลินทปัญหามีต้นกำเนิดมาจากวัฒนธรรมกรีก และแนวคิดที่สนับสนุนว่าคัมภีร์ มิลินทปัญหามีต้นกำเนิดจากธรรมกี และแนวคิดที่สนับสนุ