อาายาต แบบเรือนบาสไวยากรณ์สมบูรณ์แบบ ๙ : หน้า 11/87

อาายาต แบบเรือนบาสไวยากรณ์สมบูรณ์แบบ ๙ อายฉฉฉฉฉา ๑. เอกฉฉฉฉฉฉะ กริยาที่กล่าวถึงเจ้าของริยามากกว่าคนเดียว, มากกว่า ๒. พควฉฉ ฉฉฉฉฉา กริยาที่กล่าวถึงเจ้าของริยามากว่า กว่ามากตั้งแต่ ๒ สิ่งขึ้นไป ความสัมพันธ์ระหว่างเจตนาขอเป็นประธานกับขยาย นามที่เป็นประธานเป็นวุฒนะอะไร ก็ย่อขยาย ต้องเป็นวุฒนะนั้นตาม ยกเว้นวาวจาก ปุโรโส คูณติ ติ วัตถมานา เป็นเอกฉฉฉฉฉ ฉันคือเจ้าของริยาก็ต้องเป็นเอกฉฉฉฉฉ ตัวที่เป็นเจ้าของริยาก็ต้องเป็นเอกฉฉฉฉฉ ตัวที่เป็นเจ้าของริยาก็ต้องเป็นเอกฉฉฉฉฉ ตัวที่เป็นเจ้าของริยาก็ต้องเป็นเอกฉฉฉฉฉ ตัวที่เป็นเจ้าของริยาก็ต้องเป็นเอกฉฉฉฉฉ ตัวที่เป็นเจ้าของริยาก็ต้องเป็น องค์ประกอบที่ ๕. บูรษ ความหมายของบูรษ หมายถึง บุคคล หรือ ทัศพะที่เป็นสิ่งจตุธรรม และ อธรรมธรรม เป็นคำว่า มนุษย์ เทวดา มารพรหม สัตว์ สิ่งของ ฯลฯ ด้วยเหตุที่มนุษย์แทนเป็น ๓ คือ ปุรณมฺบุพ แทนคนที่พูดดัง มัชฌิมบุพ แทนคนที่พูดด้วย อุดมบุพ แทนผู้ดัง ดังนั้นเรียกอาการัง ๓ บูรษตามนามศัพท์ บูรษแบ่งเป็น ๓ ๑. ปุรณบุพ กริยาการของคีรีกล่าวถึง เจ้าของริยากรได้แก่ ศัพท์ทั้งหลายยกเว้นอุรม และ: อุณห ศัพท์ ๒. มัชฌิมบุพ กริยาการของผู้พูดด้วย เจ้าของริยากรบุพได้แก่ ฯมูม คือตุ คูณ, ดูมฺ ๓. อุดมบุพ กริยาการของผู้พูด เจ้าของริยากรบูรพได้แก่ องค์ องค์ คำที่อธิบายกิริยฏั จะเป็นตัวท่หลังนั้นบอกให้ทราบว่า ตัวที่เป็นเจ้าของกิริยาก็ต้องเป็นบุรษะอะไร ถึงแม้ในข้อความนั้นๆ จะไม่มีมนุษย์ที่เป็นประธานอยู่ตาม เช่น มา เอวา กระยายสี เอกฺอายติ เป็น มัชฌิมบุพ เอกฺอายติ เจ้าของกิริยาก็คือ คฺุวา อิมฺสฺ จาก ฌาน ดูฏฺ เป็น มัชฌิมบุพ พวะฉะนะ เจ้าของกริยาก็ คฺุวา