ข้อความต้นฉบับในหน้า
แนบเรียนฉบับอธิบายรูปแบบ
อายขาด
ความสัมพันธ์ระหว่างบรรษนศัพท์ที่เป็นประธานกับอธิบายดา
นามศัพท์ที่เป็นประธานเป็นรหัสอะไร ก็อธิบายตาม ก็ต้องเป็นรูอันตาม ยกเว้นว่าวจาก เช่น
สามเสนโร วิภา คุฎฐิติ สามเสนโร เป็นปฐมบูรณ์ ติ เป็นปฐมบูรณ์ ดูมเห สิญฎุตย์ สิญูเขยญาก ดูมเห เป็นมัชฌิมบูรณ์ เอยกวา เป็นมัชฌิมบูรณ์ ออ๊ะ สิญฎูตติ สิญูชูสามี ออ เป็นอุตตมบูรณ์ ออห์เกิด เป็นมัชฌิมบูรณ์
กริยาอธิบายภาวจาก ให้ประกอบวิภัณฑ์ตัวเดียวคือ ปฐมบูรณ์ อัตตโนบา เอวกนะ เท่านั้น ประธานจะมีบูรณะตรงกันหรือไม่ก็ได้ แต่ต้องเป็นติยาวิวาทติ
องค์ประกอบที่ ๖. ธาตุ
ความหมายของธาตุ
หมายถึง รากแห่งของศัพท์หรือรากศัพท์หรือริยามากๆ ต้องอธิบายธาตุนี้ตั้งดังนี้จึงมีความหมายได้ เช่น
มรุด ยอมตาย มร ธาตุ ในความตาย
อลดต ได้ดีแล้ว ลูก ธาตุ ในความได้
โกรติ ยอมทำ กล ธาตุ ในความทำ
ปิติ ยอมพุง ป ธาตุ ในความสูงเต็ม
คจุติ ยอมไป คม ธาตุ ในความไป
ธาตุแบ่งเป็น ๒ ชนิด คือ
๓. สัมมธาตุ ธาตุที่ต้องมีกรรมเข้ามารับรองว่าจะได้ความหมายสมบูรณ์ เช่น
ภคติ ภูษติ ยอมกิน ซึ่งข้าว ภู ธาตุ เรียกทารมคือ ภคติ
ปวติ ยอมทอด ยิงขนม ป ธาตุ เรียกทารมคือ ปว
เขตติ กสติ ยอมใด สิ่งนา กส ธาตุ เรียกทารมคือ เขต
ถ้าไม่มี ภคติ ปว. เขตติ ก็ไม่ทราบว่า กินอะไร, ทอดอะไร, ไถอะไร
๒. อันไม่นับ ธาตุที่ต้องมีกรรมเข้ามารับรองก็ได้ความหมายสมบูรณ์ เช่น
มรุติ ยอมตาย มร ธาตุ ไม่เรียกกรรม ได้ความหมายสมบูรณ์
สยติ ยอมบน ส ฯ ธาตุ ไม่เรียกกรรม ได้ความหมายสมบูรณ์
ดิฏฐิ ยอมยิน จา ธาตุ ไม่เรียกกรรม ได้ความหมายสมบูรณ์