ข้อความต้นฉบับในหน้า
แนบเรียนบาลไวอากรณ์สมบูรณ์แบบ
อาถชาต
ธาตุแบ่งเป็น ๘ หมวด
ธาตุแบ่งเป็น ๘ หมวดตามวัตถุปรากฏที่ละลาข้างหน้า ดังนี้
1. ภาวทิคณะ คุณอธิภูมิ ภู ธาตุเป็นต้น ที่ลง ๘ ปัจจัย
2. ธรรมทิคณะ คุณอธิภูมิ รูธ ธาตุเป็นต้น ที่ลง ๘ ปัจจัย และนิคติอาคมหน้าพยัญชนะที่สุดธาตุ แล้วเปลนิคติอาคมนี้เป็นพยัญชนะที่สุดจรร observable คอมันที่สุดธาตุ
3. วิวาทิคณะ คุณอธิภูมิ วิว ธาตุเป็นต้น ที่ลง ๘ ปัจจัย
4. สวาทิคณะ คุณอธิภูมิ ส ธาตุเป็นต้น ที่ลง ณ สน อนาป
5. กิยาทิคณะ คุณอธิภูมิ กิ ธาตุเป็นต้น ที่ลง นา ปัจจัย
6. คฤหัสถิคณะ คุณอธิภูมิ คฤ ธาตุเป็นต้น ที่ลง ปบ ณาป
7. จุติทิคณะ คุณอธิภูมิ จร ธาตุเป็นต้น ที่ลง เขณ ณฺย ปัจจัย
องค์ประกอบที่ ๗. จาก คำหมายของจาก
หมายถึงคำศัพท์กล่าวรายสำหรับบอกถึงที่เป็นเจ้าของรายการหรือบ่งบอกถึงเป็นประธานของประโยค ๕ จาก คือ
1. กัดดูจาก กริยศัพท์สำหรับกล่าวถึงประธาน โดยประธานเป็นผู้เสนอรายการของตนเอง
2. กันมาจาก กริยศัพท์สำหรับกล่าวถึงประธาน โดยประธานเป็นผู้ออกทำ
3. เหตุปัจจุจาก กริยาศัพท์สำหรับกล่าวถึงประธาน โดยประธานเป็นผู้ให้ให้คนอื่นเสนอรายการ หรือเป็นเหตุให้คนอื่นเสนอรายการ
4. เหตุมาจาก กริยาศัพท์สำหรับกล่าวถึงประธาน โดยประธานเป็นตัวกุทุทา และผู้ถูกใช้ให้ทำ (อธิบายตามแบบคำสอนมาตราวุธิจิ้วณือในปัจจุบันในบทว่าด้วยคำบ่งจาก และอธิบายเพิ่มเติมในหนังสือ หลักเกณฑ์การเปลี่ยนและหลักสัมพันธิว่าด้วยเจ้าแต่งเรียนรู้ไว้ก่อน ๓๐)
5. กวาจจาก กริยาศัพท์สำหรับกล่าวถึงความเป็นไปของรายการ
การจะกำหนดได้ว่าจะเป็นอย่างไร เป็นนาวกาละต้องกำหนดดูที่ปัจจัยสำหรับประกอบก่อนนั้น ๆ