สมาสและชนิดของทุสมาส : หน้า 9/119

เนื่องจากเป็นภาพที่มีข้อความในภาษาไทย ฉันสามารถช่วยแปลหรือสรุปเนื้อหาได้ แต่สามารถทำ OCR ได้ตามคำขอ ข้อความที่ได้จาก OCR คือ: --- สมาส แบบเรียนสามสีอากาศสมุนไพรแบบ ๖ และสมาสนี้ เรียกว่า ทุกสมาส เพราะมีลักษณะเหมือนกัน คือ คำศัพท์ (ทุ คำศัพท์ สำเร็จจากคำว่า คำรอง เทว คาโว่ = ทุ คำ คำศัพท์นี้ มีลักษณะ ๒ ประการคือ ๑. มีสาขาเป็นนามภาณ (คือ ทุ แปลเป็น ทิ) ๒. สำเร็จเป็นเอกจนครั้นสมองสัก (ตามรูปศัพท์จะสำเร็จเป็น ทั คาโอ แต่เปลี่ยเป็น โอ แห่ง โค คำศัพท์เป็น อ การณดีในนบูงสลักคำ จึงสำเร็จเป็น ทั คา) ดังนั้น สมาสใดก็ตามมีลักษณะการสำเร็จรูปเหมือน ทุ คำศัพท์ สมาสนั้นจึงเป็นทุสมาส แบ่งเป็น ๒ ชนิด ๑. สมาทาร ทุสมาส ๒. อสมาทาร ทุสมาส ๑. สมาทาร ทุสมาส คือ ทุสมาส ที่การรวมเวรคำที่มีเนื้อความเน้นพวกจะ ให้สำเร็จรูปเป็นเอกจะแน นุปลาสักลิงเดียวเท่านั้น เช่น >> โทย โลก ดีโลก >> จตุโสที ศาลา อ. โลก ๓ >> ปัญญา อินทรายิน ปุนฉุรัย อ. อินทรย์ ๕ >> ลอ ยตานนี สภายตน อายตนะ อายตนะ ๖ >> ดีสุดโโย ตรีฏฐ์ อ. ราติ ๓ >> เทว องค์โล่อโย ทวงศ์ อ. นิ้ว ๒ ตัวอย่างการทำตัว สภายตน อ+อายตน ทวงศ์ เทว+องค์โล่ เทว+องค์โล่ ลบวิภัตติ อ+อายตน ลบวิภัตติ ทิว+องค์โค แปล ง เป็น ส ส+อายตน ลบสระหน้า ทว+องค์ภู ลง ร อาคม ส+ร+อายตน แปลง อิ เป็น อ ทว+องค์ภู ใช้ พู แทน ร ส+พ+อายตน น้ำประกอบ ทวงศ์ ตั้งเป็น เอก. นบ.ม. สภายตน ตั้งเป็น เอก. นบ.ม. ทวงศ์ ลง สี แปลง สี เป็น อ สภายตน ลง สี แปลง สี เป็น อ ทวงศ์ ๒. อสมาทาร ทุสมาส คือทุสมาสที่การรวมเวรคำที่มีกลเนื้อความเน้นจะใด นานมานเป็นสิ่งจะอะไร เมื่อสำเร็จเป็นสมาสแล้ว ก็มีเนื้อความเป็นอย่างนั้น เป็นลิงค์ตามนามนามนั้น ๆ อสมาทารทุสมาสนี้ ไม่จัดเป็นทุสมาสแน่นอนแต่ได้เหมือนสมทาร ทุสมาส (สมาทาร กำหนดได้แน่นอนว่า มีสวยยเป็นนบหนาและเป็นเอกจะแนวกลิงค์เท่านั้น) อสมาทาร ทุสมาส นี้ ชี้อยู่นบทหลังจะต้องใช้เป็นนามนาม ถ้าบทหลังเป็นคุณนาม เช่น ปฏิวรณฎา มฏ คำศัพท์เป็นคุณนาม ปฏิบุญฏา ไม่จัดเป็น