การวิเคราะห์ตำปรุสมาส : หน้า 10/119

ที่คุณสมาฯ แต่เป็นฉัตรรุกูลอิศลฯี กทีษา แตะเป็นนามสกุลจาก บูตพฮำลำ คำงคำจองคา ้ วิชชา ถึงแม้จะเป็นนามสกุลแต่มลารวิจารณ์ งา ที่วิชชา ใช้นิคุณนายยิ้มญาณ ลสรวบเป็น วิชชโซ ลักษณะอย่างนี้ ก็ไม่จัดเป็นอสมทหาร ทุคุณสมาฯ นามนามคือ วิชชา แปลอาอาศัยงวิกติได้ เพราะเป็นนามสกุล หรือเป็นคุณนามนั้นเอง เพราะฉะนั้น หลักสำคัญของ อสมทหาร ทุคุณสมาฯ คือ บทหลังต้องเป็นนามนาม แปลออกสำเนียงยายตินได้เท่านั้น เช่น เอโก ปู่กอดโล เอกปกฺโล เอโก ปูโด เอกปฐโด ปญฃ อินทรายุฃิน ปฐจุ่นุทรายุฃิน โดย ภาวิติกา ติกวา อตฺวา จตุทิโส ทิวา จตุทิสา ---- ๓. ตำปรุสมาส หมายถึง สมาสที่กล่าวถึงเนื้อความของบทหลังเป็นพระรัศ คือแปลก่อนบทหน้า เช่น รอณ์โฏ ปูโด ราชบุตร (พระโอรสของพระราชา) ในสมาสนี้ระบุพระโอรส คือ มงเออรรถความหมายของบทหลัง คือ ปกตคำศัพท์ไม่ไดู่่อาเนอพระราชาอันเป็นความหมายของ ราช ศัพท์ ลักษณะของตำปรุสมาส ตำปรุสมาส เป็นสมาสที่มมหน้าเป็นนามนามประกอบด้วยตัวย่อวิกติแปลออกสำเนียงวิกติ ซึ่งมุ่งให้ตามความหมาย ส่วนบทหลังเป็นนามนามก็ได้ คุณสมาฯ ได้ จะประกอบด้วยวิกติสุกในกนี้อยู่กับหน้าที่ เมื่ออาจอยู่ในประโยคมเป็นสำคัญ เช่น อรฦวฺดา ภูริสา กมฺมะ กฺโร อรฺยกฺดา ประกอบปฐมวกิจิติ เพราะเป็นตัวขยายของปฐมโล อันเป็นคำตัดในประโยค อรฺยกฺดา เตน ปริเสน กมฺมะ กรัง เตน อรฺยกฺดา ตาเปนเป็นตัวย่อที่ประกอบกันในประโยค ๑. ทุตยาตำปรรุสมาส บทหน้าเปลอกสำเนียง ซึ่ง สู่ สี่ งำ สิ้น กะ ตลอด เฉพาะ ๒. ตติยาตำปรรุสมาส บทหน้าเปลอกสำเนียง ด้วย โดย อัน ตาม เพราะ มี ๓. จตุทิตีตตำปรรุสมาส บทหน้าเปลอกสำเนียง แก่ เพื่อ ต่อ ๔. ปัญญามีตำปรรุสมาส บทหน้าเปลอกสำเนียง แต่ จาก กว่า เหตุ