แบบเรียนภาษาไวยากรณ์สมบูรณ์แบบ: สมาส : หน้า 44/119

แบบเรียนภาษาไวยากรณ์สมบูรณ์แบบ สมาส ข้อกำหนด อาทิตย์ สีพีฑ์ ระหว่างคำข้างหน้ากับ อาทิตย์ เป็น จตุล เสมอ เช่น จิวาท+อาทิตย์ และ อาทิตย์ กับ คำข้างหลัง (แม้คำข้างหลังไม่มี ต้องขึ้นต้นมาหาม เพราะอาทิตย์เป็น คุณนาม) เป็น วิบูรณ์เสมอ เช่น จิวทารท+ทาน เมื่อแปลและตั้งวิเคราะห์ต้องขึ้นนามมามากๆทุกครั้ง ยกเว้นหลัง อาทิตย์ มิมากนามอยู่แล้วไม่ต้องขึ้นมาหมือนเช่น ทิพพลสดๆคุณ-ปฏิมากุติโต คุณ คำศัพท์เป็นนามานามิ อาทิตย์ มายาย ตัวอย่างที่ ๘ ปณจุตตกุรูปวิโร (สุดท) มีเทอมินร้อยเป็นประมาณนามบริบ (บงฺสฺ+ภิญฺญ+บริวาร มี ๔ คำศัพท์ ตามปกติจะเป็น ๓ สมุฑ แต่ ปณจุต เป็นสังฆสำหรับวันนามนก คือทำหน้าที่นั้น บิญฺญ จึงต้องขึ้น มามน มามีเครื่องมัน เมื่อยึดเป็นสมานแล้วให้ขยาย ปณจศัพท์ จึงเป็นปณฺส+มาน+ภิญฺญ+บริวาร มี ๔ คำศัพท์ เป็น ๔ สมุฑ เป็น จตุ. มี วิบูร, จตุ, และ จ ตบ. เป็นท้อง อสทิก ปณจุต สตา ณิ ปณจุต มามาน เมล ส ตา ปณจสตมามาน (ภิญฺญ) ตัวอย่างที่ ๙. มหากิฏฐสมบูรณโ (ภควา) แวดล้อมแล้วด้วยหมู่แผ่กิ่งกุญแจใหญ่ (มหNut+ภิญฺญ+สมบูรณ+บริวาร มี ๔ คำศัพท์เป็น ๓ สมุฑ มี วิบูพ. และ จ. ตบ. เป็นท้อง จตุ. ภิกษุ. สงฺโส ภิกษุสูงโฺา มหกิฏฐสมบูรณโ วิมฺพุ. ขนฺทะๆ จ สงฺโส สูงโฺ มหกิฏฐสมบูรณโ ต. ตบ. มหากิฏฺฐสมบูรณโ ตัวอย่างที่ ๑๐. รูปภาพบน๏ อ. ชั้นอักษรต่างๆโดยชั้นมีรูปเป็นต้น (รูป+อาทิตย์+นบ+ขนฺธ อาทิตย์เป็นคุณนามให้ชั้นนามมาจากข้างหลังก่อน จึงเป็นรูป+อาทิตย์+นบ+ขนฺธ มี ๔ คำศัพท์ เป็น ๔ สมุฑ เป็น วิบูพ. มี ต. ตบ.วิบูพ. และ จ. ตบ. เป็นท้อง จตุ. รูป อาทิตย์ ยสฺส โส รูปา (ขุนโอ) วิบูพ. รูปา จ โส ขนฺโโล รูปาเทนูโฺ ต. ตบ. รูปาทนฺเญน เอก โต รูปาเทนฺโฮ (ลบ ขนฺธ ท้าย อาทิตย์คำอ่อน) วิบูพ. รูปทินาโณ จ โส ขนฺโโล จาติ รูปาเทนฺโว