ดุตรารักษ์กรรมฐาน: กรรมฐานสำหรับการบรรลุอธิธรรม : หน้า 10/62

ระเนง ปราชญ์ณิจากิณฑ์ เมื่อย้อนกลับไปเจริญลูกกรรมฐานอีกครั้ง ก็สามารถที่จะบรรลุอธิธรรม9 ด้วยความสำคัญของพุทธานุษติ ดังกล่าวมานี้ จึงทำให้ถูกจัดเป็นกรรมฐานตัวแรกในดุตรารักษ์กรรมฐาน ซึ่งเป็นกรรมฐานที่เป็นบทฝึกสมาธิโดยยิ่งที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมากสำหรับพระภิษุและพุทธบริษัททั้งหลายในประเทศแถบเอเชียใต้และเอเชียอาคเนย์ เช่น ในประเทศไทยศรีลังกามีการเรียนการสอนดุตรารักษ์ฐานสำหรับสามเณรเตรียมบวชเป็นพระ10 และหลายวัดทางภาคเหนือของประเทศไทยใช้บทนี้ในการเจริญภาวนาในพิธีกรรม หรือวัดสำคัญทางพระพุทธศาสนา11 ดุตรารักษ์ฐานคือ กรรมฐานที่เป็นเครื่องปกป้อง คุ้มครอง หรือรักษา 4 วิธี ประกอบด้วย พุทธานุสติ เมตตานุสติ อสุภานุสติ และมรรคานุสติ พระภิษุเป็นปราชญ์ทั้งหลายได้แต่งคัมภีร์บิลอธิบายบทเจริญอารกฐานกรรมฐาน 4 ชื่อว่า ฑุกทิลาภา12 พระอัครธรรมเถระ พระภิษุชาวเมียนมาร์ได้แต่งคัมภีร์เป็นคาถาบาลี ชื่อว่า จตุรรักษ์มที่บ13 และในประเทศไทยพุทธศาสนาจารย์ผู้ยิ่งใหญ่ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 4-5 ได้แต่งคัมภีร์เป็นคาถาบาลีสั้นๆ ชื่อว่า