ข้อความต้นฉบับในหน้า
ธรรมหาธา
วาสนาวิชาการทางพระพุทธศาสนา ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 (ฉบับรวมเล่มที่ 9) ปี 2562
๎ตอบรัขา14 หรือ พุทธา ตามชื่อที่ปรากฏในหนังสือฉบับสมบูรณ์บับ
ภาคเหนือของประเทศไทย15 เป็นต้น เนื้อหา และรูปแบบการแต่งอธิบาย
ของแต่ละฉบับมีความแตกต่างกัน ทั้งนี้เป็นไปว่าจับอยู่กับวัตถุประสงค์
ของการใช้งานและประเภทของผู้อ่าน หรือผู้ศึกษา
งานวิจัยนี้ศึกษาการปฏิบัติธรรมแบบพุทธานุสติในคัมภีร์
ตอบรัขาอรรถากถา ซึ่งเป็นคัมภีร์ที่แต่งขึ้นเพื่ออธิบายเนื้อหาของ
คัมภีร์ตอบรัขา สาเหตุที่เลือกศึกษาพุทธานุสติในคัมภีร์นี้ เพราะ
นอกจากพุทธานุสติมีเป็นเรื่องสำคัญดังกล่าวมาแล้วช้างต้น ยังพบว่า
มีเอกสารใบลานคัมภีร์ตอบรัขาอรรถากถาหลายฉบับใน
ประเทศไทยที่ยังไม่ได้รับการตีพิมพ์เผยแพร่สำหรับผู้อ่าน ดังนั้นงานวิจัยนี้
จึงมีวัตถุประสงค์ คือ (1) ตรวจชำระพุทธานุสติในคัมภีร์ตอบรัขา
อรรถากถา แสดงเอกสารที่ใช้ศึกษาและวิธีการตรวจชำระคัมภีร์ นำเสนอ
เนื้อหาภายในของพุทธานุสติในคัมภีร์ตอบรัขาอรรถากถา และ
ศึกษาลักษณะของเอกสารใบลานของคัมภีร์ (2) ค้นหาชื่อแต่งและสมัยที่
แต่งคัมภีร์ (3) สำรวจสถานที่แต่ง และการแพร่หลายของคัมภีร์ และ
(4) ศึกษาเนื้อหาของพุทธานุสติในคัมภีร์ตอบรัขาอรรถากถา ว่าคนใน
ยุคของคัมภีร์มีความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับพุทธานุสติอย่างไร ความรู้
และความเข้าใจนี้มีความสอดคล้องตรงกันกับคำสอนที่บันทึกไว้ใน
พระไตรปิฎก หรืออรรถกถาบทสืบหรือไม่ ทั้งนี้ คาดหวังว่างานวิจัยนี้จะเป็น
ประโยชน์ต่อการส่งเสริมความรู้ และความเข้าใจเกี่ยวกับการเจิญ
พุทธานุสติสำหรับนักวิจัย และนักวิชา การทั้งหลาย
14 ศรี วัคสิร (1983: 329-331)
15 ทวี เขื่อนแก้ว (2524: 218-221)