ความเป็นมาของคัมภีร์จตุรารักษา : หน้า 39/62

ถดถอยรา เวฬาเชวิชาวงพระพุทธศาสนา ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 (ฉบับรวมเล่มที่ 9) ปี 2562 จะได้กล่าวสรุปถึงความเป็นมาและวิธีการเจริญพุทธจริยธรรมในคัมภีร์ จตุรารักษาโดยย่อ ดังได้กล่าวมาข้างต้น คัมภีร์จตุรารักษาแต่งด้วยคาถาบาลีสั้นๆ จำนวนทั้งหมด 32 คาถา 29 คาถาแรก ว่าด้วยเรื่องการเจริญกรรมฐาน 4 วิธี คือ พุทธาจิตสติ เมตตาจิตสติ อสุภาจิตสติ และมรรคานุตสติ 3 คาถาสุดท้ายเป็นเรื่องเกี่ยวกับสิ่งที่ทำให้เกิดความสงบ 8 ประการ คือ เกิด แก่ เจ็บ ตาย บาย วัณภูทุกข์ในอดีต วัณภูทุกข์ในอนาคต และทุกข์ ในการแสวงหาอาหาร ยังไม่มีการระบุแน่ชัดถึงชื่อผู้แต่ง และสมัยที่แต่ง คัมภีร์จตุรารักษา แต่นายประเทศไทยและประเทศไทยเชื่อว่าคัมภีร์นี้ แต่งโดยพระพุทธโมสาวาสย์ พระอรรคกถากาวายย์ผู้มีชื่อเสียงในช่วง รวคริสต์ศตวรรษที่ 4-5 136 ความเชื่อนี้อ่อนข้างมีเหตุผล เพราะเนื้อหา และรูปแบบการแต่งคัมภีร์จตุรารักษามีลักษณะคล้ายคลึงกับจำนวน การแต่งของพระพุทธโมสาวาสย์ แต่โดยไกล่ตาม จากการสำรวจชาย ชื่อวรรณคดีบาสิ่งที่ผลงานแปล และเรียบเรียงของพระพุทธ- โโมสาวาสย์ที่ถูกรวบรวมโดยท่าน Malalasekera ไม่พบชื่อคัมภีร์ ดังนั้นจึงไม่สามารถสรุปได้ทันทีว่าท่านเป็นผู้แต่งคัมภีร์นี้ จากการเปรียบเทียบคาถาของคัมภีร์จตุรารักษากับคาถาที่มีใน วรรณคดีบาสิ่งอื่นๆ พบว่าคาถาที่ 11 ของคัมภีร์จตุรารักษาปรากฏอยู่ ในคัมภีร์สังข์นิทัปฯ ซึ่งเป็นวรรณคดีบาสิ่งไล่ยากรณ์ที่แต่งโดย พระอัครวงศาคณาย พระภิษุอาวาสเมียนามาร์ เมื่อปี ค.ศ. 1154 คัมภีร์ --- 136 Saddhātissa (1990: 92) 137 Malalasekera (1928: 94-98) 138 ทิสุสมานปี ดาวสุส รูปกโฒอจินติโย อาสภารณาญเจ ธรรมกาเย ถาวา กาโต (Sadd i: 77 = นิฎฐ.ปก. 269)