ธรรมาภาวนา: การทำความเข้าใจในพระพุทธศาสนา : หน้า 31/62

68 ธรรมาภา วาสนาวิชากรทางพระพุทธศาสนา ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 (ฉบับรวมเล่มที่ 9) ปี 2562 สิ่งที่ทำให้เกิดความสงเคราะห์ 8 ประการ (อุปฐ สงเคราะห์) คือ เกิด (ชาติ) แก่ (ชรา) เจ็บ (ปุษฺยา) ตาย (มรณ) อบาย (อปายา) วฏฺฏทุกข์ในอดีต วัฏฏทุกข์ในอนาคต (อดีตตอบปุตตวัฏฏทุกข์) และทุกข์ในการแสวงหาอาหาร (อาหารวัฏทุกข์) โดยทั่วไป พระอรรถกถาจารย์ทั้งหลายจะกล่าวเพียง คำ วลี หรือข้อความ มาทำการอธิบายความหมายเท่านั้น การยกเอาคาถาทั้งหมด 32 คาถา ของดังกล่าวมารักษาขมาาว่าไก่ก่อน แล้วจึงค่อยทยอยคาถามาอธิบายความหมาย เป็นลักษณะเฉพาะของคัมภีร์ตรัศน์พระอรรถกถา ข้อเหตุที่ผู้แต่งประกอบคัมภีร์ในลักษณะนี้อาจเป็นแนวทางเพื่อแสดงว่านำถอดเนื้อหาบางส่วนมากแสดงให้เห็นอย่างชัดเจนได้ ลักษณะโครงสร้างการแต่งเช่นนี้เหมือนถูกออกแบบมาเพื่อเป็นแบบเรียนกรมฐานสำหรับพระภิกษุและสามเณร ส่วนหมายเหตุที่บันทึกไว้หน้าสุดท้ายของเอกสารใบปลาส่ว 5 ฉบับ จะเป็นภาษาบาลีแปลเหมือนกันว่า ญาณมงคลเดชาเรณ วิจิตตเตน ธิมตา จตุรากขคาถานิ อุตถสัมมา กตฺตา จิตตํ จตุรากคาถาดํานา สมุตตๆ นิพพานปัจจโย โหฎ ฯ พระญาณมงคลเตะผู้จิตอันอาจหาญ (และ) มีปัญญาได้ทำการ พรรษนาเนื้อความของคาถาตรรัศน์พระอรรถกถาแล้ว ๆ การพรรณนา เนื้อความของคาถาตรรัศน์ขาขจบแล้วด้วยประกาศนี้ ๆ (ขผล แห่งการแต่งคัมภีร์นี้) จงเป็นปัจจัยแก่พระนิพพานเทอญ ๆ