ข้อความต้นฉบับในหน้า
ทธรรมาภาษา
วาระวิชาการทางพระพุทธศาสนา ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 (ฉบับรวมเล่มที่ 9) ปี 2562
การตรวจชำระและศึกษาพุทธานุสติ
ในคัมภีร์จิตรารักษาขอรรถคาถาบาลี
สุปราณี พนิชชงค์
บทคัดย่อ
การปฏิบัติธรรมแบบพุทธานุสติ (การระลึกถึงพระสัมมาสัมพุทธเจ้า) ได้รับการส่งเสริมจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้าว่า เป็นกิจวัตรกรรมฐานทั้งหลาย ด้วยเหตุจึงถูกจัดเป็นกรรมฐานตัวแรกของจตุกรรมฐาน ซึ่งเป็นที่นิยมปฏิบัติกันอย่างแพร่หลายหลายในหมู่พระภิกษุ สามเณร และพุทธบริษัทในประเทศแถบเอเชียใต้ และเอเชียอาคเนย์ เช่น ศรีลังกา ไทย และเมียนมาร์เป็นต้น งานวิจัยนี้ศึกษาการเจริญพุทธานุสติในคัมภีร์ฉบับภีร์ฉบับหนึ่ง ชื่อว่า “จตรารักษาอรรถคาถา” แม้ว่าจะมีกาสาในสถานภูมิทีคุรารักษาอรรถคาถาเป็นจำนวนมากเก็บรักษาที่หอสมุดแห่งชาติ และวัดวารามต่างๆ ในประเทศไทยแต่ยังไม่พบว่า คัมภีร์ฉบับนี้ได้รับการตีพิมพ์เผยแพร่สำหรับผู้อ่านอย่างใด ดังนั้นก่อนที่จะศึกษาเนื้อหาในคัมภีร์ เริ่มแรกจึงมีความจำเป็นที่จะต้องทำการตรวจชำระการปฏิบัติธรรมแบบพุทธานุสติ โดยการตรวจชำระนี้ได้ใช้เอกสารใบลานอักษรขอมที่เก็บรักษาที่หอสมุดแห่งชาติ กรุงเทพ ฯ จำนวน 5 ฉบับ จากนั้นจะเป็นการวิเคราะห์รายละเอียดต่างๆ