ความเห็นเกี่ยวกับพระพุทธเจ้าในคำภิทธก : หน้า 21/49

Bareau (2013:59) ได้ให้ข้อมูลซึ่งบางหวังอาจจะไม่ตรงกับประเด็นนี้มาก เช่น ในคำภิทธกว่าตถุดฺ ถวด ที่กล่าวว่า Manussalokakathā(Kv: 559-560; อภิก.37/1733/592-1736/593). คำภิทธกว่าตุดฺอรฺถถา ได้อธิบายว่ ความเห็นนี้เป็นความเห็นของนิทานอุตตลกฺล (Kv-a:172; อภ.ปฏจ.อ. 81/558 แปล.มจร). เมื่อพิจารณาดูว่า พระสุตทินี่ยอดถุลลลกะได้้นำ มาเป็นข้อสนับสนุอคือ bhagavā loke jāto loke sam|vaddho lokaṁ abhibhuyya vihara- ti anupalitto lokena ti suttam...(SN III: 140; Kv-a: 172) แปล: พระสุตกล่าวว่า “พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงบังเกิดในโลก ทรงเจริญ ในโลก [[แต่]เป็นผู้ไม่ถูกโลกแปดเปื้อน ครองบังโลกอยู่” สำหรับประเด็นนี้ คำภิทธกว่ากาตวอธิบายว่า ได้อธิบายว่า นิทายน์มีความ เห็นว่า “พระพุทธเจ้าดำรงอยู่ในอรรถสังวรณ์สุดิต และที่ปรากฏตัวในโลก มนุษย์เป็นปุรนิวิรติ” หรือในหัวข้อที่กล่าวว่า “โหทารของสมเด็จพระพุทธเจ้าผู้ควันต์ เป็นโลกฏต- ตระ” (Kv: 221-225; อภ.ก.37/671/244-690/249) คำภิทธกว่าตถุดฺอทุตรส- กาตวอธิบายว่า เป็นความเห็นของนิทานอันตกะ (Kv-a: 60-61; อภ. ปฏจ.อ. 80/568-569 แปล.มจร) แต่ที่ตรงกับความเห็นนี้คือ คำภิทธกว่ Nikāyabhedavibhanga vyākhyāna ของ Bhavya กล่าวว่าจะเป็นมิตรร่วมกันของนิทานเอกอิริยาบถิ์ดูรายละเอียด เพิ่มเติมที่ Teramotto and Hiramatsu (1935: 10) สำหรับคำภิทธกว่ Samayabhedo paracanacakrasyanikāyabhedo- padarśanānaṃasama graha กล่าวว่าเป็น ความเห็นของนิทานโลโกตร- วาทะ ดูรายละเอียดเพิ่มเติมที่ Teramoto and Hiramatsu (1935: 36).