การวิเคราะห์เรื่องนิยะตะและบทสนทนาของพระพุทธเจ้า : หน้า 25/49

เทรามาโต เสนอความคิดเห็นเกี่ยวกับประเด็นศัพท์& วิวาทะ สนันสุกคือ "niyata นิยะตะ" แต่ศัพท์เทียบเบืดคำว่าริงธิสิธิ ทรงกับคำศัพท์ สนันสุกได้ทั้งคำว่า nirukti, nirvacana, nirukta และเมื่อ นำร่างมาพิจารณาประกอบพบว่า ใกล้เคียงกับคำว่า 解 ของฉบับ A ที่มีความหมาย ว่า "การอธิบาย, การตีความ" ดังนั้น ผู้เขียนจึงเลือกใช้ คำว่า "นิรุกติ" แทนคำว่า "niyata นิยะตะ" คัมภีร์ภาวัตถุได้กล่าวเกี่ยวกับหัวข้อ "พระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรมหรือไม่" (Kv: 560ff.) คัมภีร์ภาวัตถุอรรถถาศ ได้อธิบายว่า นิยายเภทุตลกสมมีความเห็นว่า พระพุทธเจ้าที่อยู่สวรรค์ชั้นสุติไม่ได้แสดงธรรม แต่ส่งปลูมิดไปเพื่อการแสดงธรรม (Kv-a: 172ff.) เมื่อพิจารณาจากข้อมูลข้างต้น คล้ายกับไม่ตรงกันหัวข้อที่ 2 ที่กล่าวอยู่ในคัมภีร์ SBh หรืออาจคิดได้ว่า หัวข้อธรรมของนิกรมายมหาสงิษฐิ ได้รับการบันทึกตามคำกล่าวของท่านจูมิตร ผู้จามคัมภีร์ SBh ที่แตกต่างกับทัศนะของผู้จามคัมภีร์กวัตถุตุลก และคัมภีร์ภาวัตถุอรรถถาศ ดูรายละเอียดที่ อจ.ก.37/1737/594-1739/595; อจ.ก.81/1737/559-1739/561 แปล.มงฺ: อภิไชย. อภิไชย. 81/561 แปลมงฺ ทางด้านประโยชน์ของฉบับแปลจีน กล่าวดังนี้ X: 佛一切不說名等. 常在定故. กล่าวคือมีความหมายว่า 謂說名等歡喜踊; Pm: 如來所出語。皆令眾生愛樂心。如來心恒在觀寂靜不動; A: 無言言。常一其心。眾生無種種無數。皆從如來說解。 เมื่อพิจารณาข้อมูลข้างต้นพบว่า การแปลเนื้อหาของทั้งสามฉบับนี้เป็นไปในทิศทางเดียวกัน แต่ในเนื้อความประโยคสุดท้ายของฉบับ A คื "皆從如來說解" อาจทำให้เข้าใจได้เนื้อหายากพอสมควร เนื่องมาจากการเรียงลำดับคำ ในกรณีนี้หากสันนิษฐานในแต่ดีอาจเกิดจากการคัดลอกต้นฉบับหรือเป็นเพราะคำอาสาท้องที่ยาวมาก ทำให้แปลออกมาเช่นนี้ แต่หากจะทำให้เข้าใจได้ง่ายขึ้น ผู้เขียนขอเสนอกำลัดคำใหม่คือ "皆言說解如來" อื่นยคแปลจากเช่นกัน ซึ่งผู้เขียนมีความเห็นว่า ฉบับ A ใกล้เคียงกับฉบับทบทกว่าฉบับ X และ Pm