วรรณราชวิจารณ์ทางพระพุทธศาสนา ฉบับรวมที่ 3 ปี 2559 : หน้า 46/49

ธรรมาธารา วรรณราชวิจารณ์ทางพระพุทธศาสนา ฉบับรวมที่ 3 ปี 2559 (เชิงอรรถ ต่อจากหน้า 101) NBV กล่าวถึงพระภัททีเป็นร่างแปลของมารและนำเสนอวัตถุต้องประการ ซึ่งข้อมูลนี้สอดคล้องกับ Taranätha และ Bu-ston โดย Teramoto แปลไว้ ดังนี้ “มาตรีผู้เจอบาที่แสดงร่างเป็น “พระภัทที” สวมอาภรณ์ของภิกษุมหีจิ ไม่ปรองดองกับ[พระ]ทั้งปวง” Tsukamoto(1980: 237 เชิงอรรถที่ 1) ได้กล่าวถึงการแปลศัพท์คำว่า mi- mthun-bahi-phyogs-su ว่ามีมารีตวามแตกต่างกันออกไป เช่น Teramo- to แปลคำว่า mi ใน mi-mthun-bahi-phyogs-su เป็นคำบ่งบอกความ ปฎิเสธ แต่ Bareau แปลศัพท์คำว่า mi เป็น “คน(homme)” ดังนี้ “Mara, le vicieux, se transforma de façon à être semblable à un homme ayant toutes les qualités(bhadra)” Kanekura สันนิษฐานว่าคำศัพท์ นี้เป็นคำว่า pratipakşa หรือ vipakşa ในภาษาสันสกฤต อันนี้ Tsukamoto กล่าวว่า Walleser และ Teramoto แปลคำว่า mi เป็น นิยามบอกคำปฏิเสธ แต่ในฉบับแปล NBV โดย Teramoto (1935: 9 เชิงอรรถที่ 2) ได้อธิบายอย่างการแปลของ Rockhill และ Walleser ขึ้นมา ซึ่งมีความคิดเห็นเหมือนกับ Kanekura คือเห็นว่าเป็นคำศัพท์คำว่า pratipakşa หรือ vipakşa แต่ผู้เขียนไม่มีฉบับแปลฉบับของ Rockhill และ Walleser เพื่อสอบทานความถูกต้องของข้อมูลในฉบับนี้จึงกล่าวไว้เป็นข้อ สังเกต