สามเณรนิโครธ: การสนทนาธรรมกับพระเจ้าโศภา : หน้า 191/266

หนึ่ง ชือ "สามเณรนิโครธ" ท่านเดินอยู่ด้วยอากัปกริยา ที่สมเสื่อม สง่าม สวมเป็นเทือกเกาะเหล่ากอของสมณะ พอมีมาในจังหวะที่พระเจ้าโกศกทอดพระเนตรเห็น จากช่องหน้านต่าง แต่ท่านนี้ก็ว่า เป็นนักบวชประเภทหนึ่ง เพราะคุณนั้นมีนักบวชหลายประเภท อีกทั้งใจของพระเจ้า อโศกก็ใหมมุ่งกับการขยายพระราชอาณาจักร ทำกิจ สงครามมาตลอด ไม่ได้ให้ความสนใจเกี่ยวกับเรื่องเหล่านี้ อากัปกริยาของสามเณรนิโครธเพียงรูปเดียวที่เดิน อย่างสงบเสงี่ยม สง่างาม ทำให้พระองค์เกิดพระราชสรรค์ ขึ้นในระดับหนึ่ง คือ อยากรู้จัก อยากพูด อยากคุย อยาก ซักถามว่า เป็นนักบวชประเภทไหน ทำไมถึงต้องบวช มี วัตถุประสงค์อะไร แล้วใครเป็นผู้อบรมสั่งสอน สอนว่า อย่างไร เป็นต้น จึงได้ให้นมหาดเล็กลไปอาราธนาสามเณร นิโครธเข้ามาในพระราชวัง แล้วการสนทนาธรรมจึงเกิดขึ้น ซึ่งนำไปสู่พระราชสรรของพระเจ้าโศภาคมหาราช เมื่อพระองค์ทรงแจ้งข่าวสงสัยในเรื่องราวความ เป็นจริงของชีวิต จากการได้พูดคุยซักถามกับสามเณร นิโครธ สามเณรยังแสดงธรรมไปตามที่ได้ศึกษาเรียนรู้มา จากที่ได้ปฏิบัติมา เมื่อพระราชธิดาก็เกิดขึ้นในพระทัยของ พระเจ้าโศภมหาราช การฟื้นฟูพระพุทธศาสนาจึงเกิดขึ้น ไปทั่วราชอาณาจักร มหาเจดีย์ ๔๘,๐๐๐ องค์ ก็ถูกสร้าง