การศึกษาบทเปรียบเทียบรูปแบบการพัฒนาจิต : หน้า 28/49

การศึกษาบทเปรียบเทียบรูปแบบการพัฒนาจิตของกรมสุขภาพจิตในประเทศไทย A Comparative study on Patterns of Mind Development of Five Meditation Lineages in Thai Society 3.3 เปรียบเทียบเป้าหมายของการปฏิบัติ เป้าหมายในการปฏิบัติของสายกฤตรอ มุ่งเป้าให้ผู้ปฏิบัติ ละกิเลสอาสะวะ สายพองหนอ-ยูบหนอ มุ่งเป้าเพื่อการบรรลุวิสสนา ษญาณ สายอานาปานสติ มุ่งเป้าเพื่อให้ผู้ปฏิบัติทุกฅ และไม่ยึดมั่น ถือมั่น สายปนาม มุ่งเป้าเพื่อให้รู้จักปนาม รู้จักความเป็นจริงของชีวิต และสายสัมโปะอะหัง มุ่งเป้าเพื่อดวงจรการบังคับบัญชาของกิเลส กล่าวโดยสรุปแล้วทุกสายปฏิบัติวันนี้มีเป้าหมายในการสอนเพื่อให้ ดับกิเลส หยุดพันจากทุกฅ โดยทุกสายล้วนกล่าวถึงการบรรลุผล นิพพานว่าเป็นเป้าหมายสูงสุดในการปฏิบัติ ซึ่งสอดคล้องกับจุดมุ่งหมาย ของพระพุทธองค์ที่ทรงสอนสรรพสัตว์เพื่อให้ออกจากทุกฅ และพา ไปสู่ฝ่าพระนิพพาน 3.4 เปรียบเทียบรูปแบบการปฏิบัติพัฒนาจิต 1. วิธีการที่ใช้ในการพัฒนาจิต สายพฤโตรใช้หลักการสมถะนำหน้าวิปัสสนา โดยใช้กรรมฐาน หลายประเภท ทั้งกฺรรมฐาน มรณานุสติต พุทธานุสติ โดยเนื่องหลักคือการใช้คำบรรยายกว่านวดจิตเมื่อจิตลงเป็นสมาธิ จึงใช้การ พิจารณาร่างกายและธาตุ 4 ให้เห็นความเป็นไตรลักษณ์ในระดับวิปัสสนา สายอานาปานสติ ใช้การปฏิบัติตามหลักอานาปานสติสูตร เป็นสมาธินำหน้าวิปัสสนาและวิปัสสนาลัดสั้น โดยใช้การกำหนด ลมหายใจ และรู้สภาวธรรมที่เกิดขึ้นในทุกขณะทีมีลมาหายใจ จนไม่เกิด ความยึดมั่นถือมั่น เห็นความว่างในกายและจิต มีการปฏิบัติทั้งแบบที่ใช้ คำบรรยายและไม่ใช้คำบรรยาย สายพองหนอ-ยูบหนอ ใช้การเจริญวิปัสสนาตามหลักสติปฏิบัติสูตร