หินยาน และ มหายาน: ความแตกต่างและการสังคายนาพระไตรปิฎก : หน้า 150/164

ศาสนา-ประเพณี วัฒนธรรม ๗๑. หินยาน - มหายาน หินยาน กับ มหายาน ต่างกันอย่างไร และธรรมยุตกับมหานิกาย ต่างกันอย่างไรครับ ? คู่แรก หินยานกับมหายานมีที่มาคือ เมื่อพระสัมมาสัมพุทธ เจ้าเสด็จดับขันธปรินิพพานเมื่อวันเพ็ญกลางเดือน 5 หลังจากนั้นพอ เข้าพรรษาต่อมาประมาณเดือน ๔ ก็มีการสังคายนาพระไตรปิฎก สังคายนาคือ การจัดหมวดหมู่ของธรรมะ เนื่องจากเมื่อสมัย พระสัมมาสัมพุทธเจ้ายังทรงพระชนม์อยู่ คำสอนของพระองค์มิได้ บันทึกไว้เป็นลายลักษณ์อักษร มีผู้ที่รับอาสาจะบันทึกเหมือนกัน แต่ พระองค์ตรัสว่าไม่เป็นไร พวกเธอตั้งใจปฏิบัติธรรมกันดีกว่า เอาเวลา ที่มีอยู่น้อยนิดไปเผยแผ่พระพุทธศาสนากันให้เต็มที่ เวลานี้ยังไม่ต้อง บันทึกหรอก เพราะว่ามีอยู่ผู้หนึ่งที่สามารถบันทึกเอาไว้ในใจโดยไม่ เลอะเลือน ผู้นั้นคือพระอานนท์ พระอานนท์ท่านทำหน้าที่เป็นอุปัฏฐากของพระสัมมา สัมพุทธเจ้า ตำแหน่งอุปัฏฐากถ้าจะเปรียบเทียบกับสมัยนี้ ก็จะพอ อนุโลมได้ว่า เป็นเลขาฯ ส่วนพระองค์ เวลาพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เสด็จไปเทศนาสั่งสอนที่ไหนก็ตาม ถ้าพระอานนท์อยู่ด้วยก็ได้ฟังและ จำได้ แต่ถ้าไม่อยู่ด้วยเมื่อพระพุทธองค์เสด็จกลับมา ก็จะทรงเทศน์ เรื่องนั้นให้พระอานนท์ฟังโดยเฉพาะอีกรอบหนึ่ง เพราะฉะนั้นเมื่อ ถึงคราวที่ประชุมทำสังคายนา พระอรหันต์ทั้งหลายก็แบ่งหน้าที่กัน ออกไป ประธานในการทำสังคายนาคือ พระมหากัสสปเถระ ท่าน เป็นผู้ตั้งคำถาม พระอานนท์เป็นผู้ตอบว่าเรื่องนั้นๆ พระสัมมาสัม พระภาวนาวิริยคุณ 150 (เผด็จ ทั ต ต ชีโว)