สาระสำคัญพระธรรมเทศนา: การเข้าถึงพระรัตนตรัย : หน้า 14/43

166 สาระสำคัญพระธรรมเทศนา “อย่างขนาดวัดปากน้ำเขาฝันได้ ๑๕๐ กว่าคน ทั้งภิกษุ สามเณร อุบาสก อุบาสิกาเขาฝันได้ นี่เพราะเหตุอะไร เขาทำศีล สมาธิ ปัญญาให้เป็นขึ้น แล้วเข้า ถึงวิมุตติ วิมุตติญาณทัสสนะ เห็นกายมนุษย์ละเอียดที่นอนฝันออกไป ถ้าพวกปริยัติ ไม่เป็นอย่างนี้ จะไม่เห็นศีล สมาธิ ปัญญา เลยทีเดียว” “ดวงศีลนั้น ตัววินัยปิฎกแท้ๆ กลั่นจากวินัยปิฎก มากน้อยเท่าไรมารวมเป็น ดวงศีลดวงเดียวส่วนสมาธินั้นกลั่นมาจากสุตตันตปิฎก มากน้อยเท่าใดมารวมอยู่ใน ดวงสมาธิดวงเดียว ตัวปัญญานั้นปรมัตถปิฎกมากน้อยเท่าใด ๔๒,๐๐๐ พระ สรุปเข้าในดวงปัญญานั้นดวงเดียว” ธรรมขันธ์ ตามตำราปัญจกนิบาต อังคุตตรนิกาย สุตตันตปิฎก ยกข้อสำคัญขึ้นแสดงว่า “ธรรมของ พระพุทธเจ้ามี ๕ ประการ คือ ศีล สมาธิ ปัญญา วิมุตติ วิมุตติญาณทัสสนะ” ตามตำรากล่าวว่า “ผู้ ใดมาตามพร้อมแล้วด้วยองค์ ๑๐ ผู้นั้นเป็นพระอรหันต์” องค์ ๑๐ (สัมมัตตะ ๑๐) คือ ด. สัมมาทิฏฐิ ๒. สัมมาสังกัปโป ๓. สัมมาวาจา ๔. สัมมากัมมันโต (ข้อ ๑, ๒ ย่อเป็น “ปัญญา” ) ๕. สัมมาอาชีโว (ข้อ ๓, ๔, ๕ ย่อเป็น “ศีล” ) ๖. สัมมาวายาโม ๗. สัมมาสติ ๘. สัมมาสมาธิ (ข้อ ๖, ๗, ๘ ย่อเป็น “สมาธิ” ) ๙. สัมมาญาณ ๑๐. สัมมาวิมุตติ ในองค์ ๘ ย่อลงมาเป็นองค์ ๓ เพิ่มข้อ ๔ และ ๑๐ เป็น “ธรรม ๕ ประการ” คือ ศีล สมาธิ ปัญญา วิมุตติ วิมุตติญาณทัสสนะ จึงได้กล่าวว่า ผู้ใดมาตามพร้อมด้วยธรรม ๕ ประการแล้ว ผู้นั้นจะถูกตัวจริงของพระพุทธ ศาสนา ได้เข้าถึงพระพุทธรัตนะ ธรรมรัตนะ สังฆรัตนะ ซึ่งน้อยคนจะทำได้ มักเหลวไหลไปกราบไหว้ บูชา ภูตผี ภูเขา ต้นไม้ ที่คิดเอาเองว่าศักดิ์สิทธิ์ “ทางพระพุทธศาสนา ไม่ใช่เป็นของผิวเผิน ผู้เทศน์นี้เองบวชด้วย เรียนด้วย เป็นครูสอนด้วย ๑๒ พรรษาโน้นแน่ะ จึงจะรู้จักพระพุทธศาสนาชัดว่า อ้อ! พระพุทธศาสนานี่เป็นอย่างนี้นี่เอง คือ พระพุทธรัตนะ ธรรมรัตนะ สังฆรัตนะ” จะเข้าถึงพระรัตนตรัย ต้องเข้าถึงดวงธัมมานุปัสสนาสติปัฏฐาน ดวงศีล ดวงสมาธิ ดวงปัญญา ดวงวิมุตติ ดวงวิมุตติญาณทัสสนะ ตลอดจนเข้าถึงกายต่างๆ จนถึงกายธรรมโคตรภู เมื่อเราเข้าถึงรัตนตรัยตรงนี้ได้ก็ถึงตัวจริง แต่ยังไม่ถึงอริยบุคคล เป็นโคตรภูบุคคล และได้ ชื่อว่าเป็นสาวกของพระผู้มีพระภาค ชั้น “ปุถุชนสาวก”