สาระสำคัญพระธรรมเทศนา : หน้า 20/43

172 สาระสำคัญพระธรรมเทศนา 0. ๕๒ ของที่ได้โดยยาก ๗ พฤศจิกายน ๒๔๙๗ นโม... ทุลลาญจ มนุสสตต์... สิ่งที่หาได้โดยยาก มี ๔ ประการ คือ ทุลลภญจ มนุสฺสตฺติ ฯ ๑. ความเป็นมนุษย์ ๒. ความเกิดขึ้นของพระพุทธเจ้า ๓. ถึงพร้อมด้วยขณะด้วยสมัย ๔. พระสัทธรรม การได้เป็นมนุษย์ เป็นของได้โดยยาก การที่จะเกิดเป็นมนุษย์ได้ ต้องบริสุทธิ์กาย วาจา ใจ ๑.๑ บริสุทธิ์ด้วยกาย คือ การเว้นขาดจากการฆ่า เบียดเบียน ทำลายสัตว์ การเว้นขาดจากการถือเอาวัตถุที่เจ้าของไม่ให้ ด้วยการขโมย หลอกลวง ฉ้อโกง การเว้นขาดจากการประพฤติผิดในกาม ใน ๓ ข้อนี้ แยกออกเป็นข้อละ ๔ คือ นอกจากเว้นขาดด้วยตัวเองแล้ว ต้องไม่ชักชวน ยินดี และสรรเสริญบุคคลอื่นที่ทำด้วย รวมเป็น ๑๒ ข้อ ขาดจากใจ คือ “กายบริสุทธิ์” (กายสุจริต) ๑.๒ บริสุทธิ์ด้วยวาจา คือ ไม่พูดปด พูดถ้อยคำจริง เว้นจากคำหยาบ ไม่ไพเราะ ไม่กล่าวค้าแตกร้าว กล่าวแต่คำสมาน ไม่กล่าวคำเพ้อเจ้อ กล่าวแต่คำที่เป็นหลักธรรม ใน ๔ ข้อนี้ นอกจากเว้นขาดด้วยตัวเองแล้ว ต้องไม่ชักชวน ยินดี สรรเสริญ รวมเป็น ๑๖ ข้อ คือ “วจีสุจริต” ๑.๓ บริสุทธิ์ใจ คือ ไม่โลภ อยากได้ของเขา ไม่โกรธ ไม่พยาบาท ไม่มีความเห็นผิดทางใจ