พระพุทธเจ้าทรงสอนเรื่องการนินทาและสรรเสริญ : หน้า 27/59

พ ร ะ ร า ย ก า ว น า ร ส ท 3 ( ห ล ว ง พ่ อ ะ ม ม ม โ ย ) 27 แสดงธรรมให้อุบาสกฟัง แต่อุบาสกเหล่านั้นฟังแล้วก็ยังไม่พอใจ จึงเดินเข้า ไปหาพระอานนท์ แล้วบอกว่า “พระสารีบุตรแสดงธรรมมากเกินไป” พระ อานนท์จึงเทศน์บทสั้นๆ แต่อุบาสกเหล่านั้น ก็โกรธอีก หาว่าสั้นไป เขาเหล่านั้นจึงพากันไปเฝ้าพระบรมศาสดา พระองค์ตรัสถามว่า “อุบาสกทั้งหลาย พวกเธอมาทำอะไรกัน” อุบาสกทูลตอบว่า “ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ข้าพระองค์มาเพื่อจะฟังธรรม แต่ยังไม่ถูกใจธรรมะของใครเลย ท่านพระเรวตะก็ไม่ยอมสนทนาธรรมด้วย พอมาขอฟังธรรมจากพระสารีบุตร ท่านก็เทศน์นานเกินไป และเทศน์แต่เรื่อง ที่ละเอียดลึกซึ้งนัก จากนั้นจึงไปขอฟังธรรมจากพระอานนท์ ท่านก็เทศน์สั้น เกินไป พวกข้าพระองค์ไม่สามารถจะเข้าใจได้ จึงรู้สึกไม่พอใจ เลยพากัน มาเฝ้าพระองค์ พระเจ้าข้า” เมื่อได้ฟังดังนั้นแล้ว พระพุทธองค์จึงตรัสว่า “อตุละเอ๋ย การนินทา และสรรเสริญเป็นของเก่า มีมานานแล้ว ชนทั้งหลายย่อมติเตียนทั้งคนนิ่ง ทั้งคนพูดมากและพูดน้อย คนที่ถูกนินทา หรือถูกสรรเสริญเพียงอย่างเดียวในโลกนี้ ไม่มีเลย แม้แต่พระราชาผู้เป็นใหญ่ ปกครองไพร่ฟ้าประชาราษฎร์ด้วยทศพิธ ราชธรรม ก็ยังมีทั้งคนนินทาและสรรเสริญ พระจันทร์และพระอาทิตย์ แม้ ส่องสว่าง ให้แก่สรรพสัตว์ทั้งหลายบนพื้นโลก บางครั้งก็ถูกสรรเสริญ บาง ครั้งก็ถูกนินทา แม้เราตถาคตเอง ผู้กำลังนั่งแสดงธรรมแก่บริษัท ๔ ในท่าม กลางมหาสมาคม บางพวกก็สรรเสริญ บางพวกก็นินทา ดังนั้นการนินทา หรือสรรเสริญของคนพาลจะเอามาเป็นประมาณ ไม่ได้ แต่การตักเตือนและสรรเสริญของบัณฑิต จึงเป็นการติเตียนและ สรรเสริญที่แท้จริง บุคคลใด มีความประพฤติดี มีศีล และปัญญา ใครเล่าจะติเตียน ผู้นั้นได้ แม้เทวดาและพรหมทั่วหมื่นจักรวาล ก็สรรเสริญคุณธรรมของ บุคคลนั้น”