การเข้าใจ 'ตน' ในพระพุทธศาสนา : หน้า 33/99

รวมพระธรรมเทศนา ๒ : พระราชภาวนาวิสุทธิ์ (ไชยบูลย์ ธมฺมชโย) 33 “ถ้าจะหาตัวเองก็นั่งลงชิ เราจะบอกให้ พระองค์ได้ตรัสถึงคำว่า “ตัว” หรือ “ตน” ไว้ใน ทีฆนิกาย ปาฏิกวรรค ว่า “อตฺตทีปา วิหรถ อตฺตสรณา อนุญญสรณา ธมฺมที่ป่า ธมมสรณา อนุญฺญสรณา เธอทั้งหลายจงมีตนเป็นเกาะ มีตนเป็นที่พึ่ง อย่ามี สิ่งอื่นเป็นที่พึ่ง จงมีธรรมเป็นเกาะ มีธรรมเป็นที่พึ่ง อย่ามีสิ่งอื่น เป็นที่พึ่งอยู่” คําว่า “ตน” นี้หมายถึงอะไร หลวงพ่อวัดปากน้ำ ภาษีเจริญได้พบว่า กายมนุษย์นี่ก็เรียกว่าตน กายมนุษย์ ละเอียดก็เรียกว่าตน กายทิพย์ก็เรียกว่าตน กายทิพย์- ละเอียดก็เรียกว่าตน กายรูปพรหมก็เรียกว่าตน กายรูป พรหมละเอียดก็เรียกว่าตน กายอรูปพรหมก็เรียกว่าตน กายอรูปพรหมละเอียดก็เรียกว่าตน ทั้ง ๔ กายนี้เป็นคนที่อยู่ในภพ ซึ่งตนที่อยู่ใน ภพนี้เป็นตนโดยสมมติ ไม่เที่ยงแท้แน่นอน ยังเป็น อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ส่วน “ตน” ที่อยู่นอกภพออกไปยังมีอีก กาย ธรรมโคตรภู่ก็เป็นตน กายธรรมโคตรภูละเอียดก็เป็นตน