เศรษฐีประสบฉากภัย : หน้า 38/96

เศรษฐีประสบฉากภัย วันหนึ่งเศรษฐีไปสู่ที่บำรุงพระราชา พบปะปราศรัยกล่าวว่า "ท่านอาจารย์ท่านตรวจดูถูกยามหรือ?" ปรัชญา ขอรับ ผมตรวจดูเจ้า เราหลายจะมีภารงานอะไรอื่น? เศรษฐี ถ้าจงนั้น ความเป็นไปในชนบทเป็นอย่างไร? ปรัชญา ถ่ายหนึ่นจับมี. เศรษฐี ชื่อว่าภัยอะไร? ปรัชญา ฉตกภัย* ท่านเศรษฐี. เศรษฐี จักมีเมื่อไร? ปรัชญา จักมีโดยล่วงไป 3 ปี แต่ถึงนี้. เศรษฐีฟังคำนันแล้วให้บุคคลทำภัทรเป็นอัมพา รับ (ซื้อ) จำเพาะ ข้าวเปลือกแม่ด้วยทรัพย์ที่มีอยู่ในเรือน ให้กระทำการ 1,250 ถาง บรรจงทั้งหมดให้เต็มด้วยข้าวเปลือก เมื่ออ่านไม่พอก็รรถาชนะมีมุมเป็นต้น ให้เต็มแล้ว ขุดหลุมฝังข้าวเปลือกที่เหลือในแผ่นดิน ให้ขายข้าวเปลือกที่เหลือจากที่ฝังไว้กับดิน ฉบับทาฝังหลาย. โดยสมัยอื่นอีก เศรษฐีนันเมื่อภัยคือความอดอยากถึงเข้าแล้ว ก็รือลำข้าวเปลือกตามที่เก็บไว้ เมื่อข้าวเปลือกที่เก็บไว้ในจานและในกะเนะมีตุ่มเป็นต้นหมดแล้ว จึงให้เรียกชุนผู้เป็นบริวารมาแล้ว กล่าวว่ ”พ่อตั่งหลายท่านทั้งหลายของไป จงเข้าไปสู่เขาแล้วเป็นอยู่ ประสงค์จะมาส่งน้ำของเรา จงมาบวลที่มีกุญอันหาได้ง่าย ถ้าไม่อยากจะมาถึงเป็นอยู่ในที่นั่นเถิด." ชนเหล่านี้ก็ได้กระทำเหมือนอย่างนั้นแล้ว. ส่วนทาสผู้ทำการรับใช้คนนี้ๆ ชื่อว่าเปิดนะ เหลืออยู่ในสำนักงานของเศรษฐีนัน รวมเป็นคน 5 คน เท่านั้นคือ เศรฐี กรรบของเศรษฐี บุตรของเศรฐีบุตรสไ้ของเศรษฐีนันบุตรนั้น (ซึ่งคงเหลืออยู่). _________________ * ภัคคือความอดอยากหรือความหิว. ** เวยยาวจากโร โดยพญาชนะแปลว่าผู้กระทำสิ่งกรรมแห่งบุคคลผู้ขวนขวาย. _________________ ฉบับธรรมบท ฉบับพิเศษ ๑๙ เล่าเรื่องเศรษฐี