ข้อความต้นฉบับในหน้า
บ) กุลสูตร
ว่าด้วยเหตุที่ทำให้กระฎูกคับแค้น
๓๙๓
"ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ เมื่อเป็นเช่นนั้น ทำไม พระผู้มีพระภาคกับ
ภิภพสูงมัชฌิมจึงเจริญรอยไปในเมืองนานานซึ่งเกิดข้อตาย
หมากแพง ประชาชนมีความเนืองเนืองแค้น ใช้กลกปันส่วนซื้ออาหาร
ล้มตายกันกระจายขาดล่อนแล้วพระผู้มีพระภาคทรงปฏิบัติเพื่อตรอพระกฎ
ทรงปฏิบัติเพื่อความเสื่อมแห่งตระกูลทรงปฏิบัติเพื่อความดับแค้นแห่งตระกูล"
"ผู้ใหญ่บ้าน นับแต่นี้ไป ๘๔ กับที่เรารู้ว่าเคย
เบียดเบียนตระกูลไหนๆ ด้วยการถือเอากองข้าวที่งมแล้ว ที่แท้ตระกูล
ทั้งหลายที่มั่งคั่ง มีทรัพย์มาก มีโภคสมบัติ มีเงินมีทองมาก มีเครื่องประดับ
มาก มีทรัพย์และข้าวเปลือกมาก ทั้งหมดนั้นเกิดเพราะการให้ เกิดเพราะ
ความมีจ้องจะ และเกิดเพราะความสำรวม
เหตุปัจจัยที่ทำให้กระฎูกคับแค้น ๔ ประการ คือ ตระกูลคับแค้นจาก
พระราชา โจร ไฟ น้ำ ทรัพย์ที่นั่งไว้เคลื่อนที่ไป, งานที่ประกอบไม่ดี
ทำให้กระฎูกวิบัติ, ทรัพย์ในตระกูลกลายเป็นอำนาจ, การที่บุคคลใช้จ่าย
โภคทรัพย์สุรุ่ยสุร่าย ผู้ใหญ่บ้าน เหตุปัจจัย ๕ ประการนี้ที่ทำให้ตระกูล
คับแค้น เมื่อเหตุปัจจัย ๕ ประการนี้อยู่ บุคคลใดกล่าวหาว่า
‘พระผู้มีพระภาคทรงปฏิบัติเพื่อตอตรอบระกฎ ทรงปฏิบัติเพื่อความเสื่อม
แห่งตระกูล ทรงปฏิบิเพื่อความคับแค้นแห่งตระกูล’ บุคคลนั้นไม่ละคำพูด
ไม่ละความคิด ไม่ละกิริยานั้น ย่อมดำรงอยู่ในรณาเหมือนถูกนำไปฝังไว้"
เล่าเรื่องเศรษฐี๔๗ คาถาธรรมบท ฉบับพิเศษ