การตั้งความเพียรให้สม่ำเสมอในการปฏิบัติธรรม : หน้า 23/106

ท่านพระโสณะทูลว่า “ไม่เป็นเช่นนั้น พระเจ้าข้า” พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า “ดูก่อนโสณะ ท่านสำคัญความข้อนั้นเป็นอย่างไร เมื่อใดสายพิณของท่าน หย่อนเกินไป เมื่อนั้น พิณของท่านย่อมมีเสียงไพเราะ หรือย่อมควรแก่การใช้งานหรือไม ท่านพระโสณะทูลว่า “ไม่เป็นเช่นนั้น พระเจ้าข้า” พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่าดูก่อนโสณะ “ดูก่อนโสณะ ก็เมื่อใด สายพิณของท่านไม่ตึงเกินไป ไม่หย่อนเกินไป ขึงให้ตึงปานกลาง เมื่อนั้น พิณของท่านย่อมมีเสียงไพเราะ หรือย่อมควรแก่การใช้งานหรือไม ท่านพระโสณะทูลว่า “อย่างนั้น พระเจ้าข้า” พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า “ดูก่อนโสณะ ฉันนั้นเหมือนกัน ความเพียรที่ปรารภมากเกินไป ย่อมเป็นไปเพื่อความฟุ้งซ่าน ความเพียรที่ย่อหย่อนเกินไป ย่อมเป็นไปเพื่อความเกียจคร้าน ดูก่อนโสณะ เพราะฉะนั้นท่านจงตั้งความเพียรให้สม่ำเสมอ จงตั้งอินทรีย์ให้สม่ำเสมอ และจงถือนิมิตในความสม่ำเสมอนั้น” ท่านพระโสณะทูลรับพระผู้มีพระภาคเจ้าแล้วครั้งนั้นพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงกล่าวสอนท่านพระโสณะ ด้วยพระโอวาทนี้แล้วทรงหายจากป่าสีตวันไปปรากฏที่ภูเขาคิชฌกูฏ เปรียบเหมือนบุรุษผู้มีกำลังเหยียดแขน ที่คู้ หรือพึงคู่แขนที่เหยียด ฉะนั้น ต่อมา ท่านพระโสณะได้ตั้งความเพียรให้สม่ำเสมอ ได้ตั้งอินทรีย์ให้สม่ำเสมอ และได้ถือนิมิต ในความสม่ำเสมอนั้น ต่อมาท่านอยู่ผู้เดียว ไม่ประมาท มีความเพียร ตั้งใจแน่วแน่ ทำให้แจ้งที่สุดแห่ง พรหมจรรย์อันยอดเยี่ยม ก็ท่านพระโสณะได้เป็นพระอรหันต์รูปหนึ่งในจำนวนพระอรหันต์ทั้งหลาย จากข้างต้น ท่านพระโสณะเป็นตัวอย่างที่ดีที่เราควรยึดถือเป็นแบบอย่าง เราจึงควรมีวิมังสา หมั่น พิจารณาในการที่จะปรับการปฏิบัติของเราให้พอเหมาะพอสม และให้มีผลการปฏิบัติธรรมที่ก้าวหน้าขึ้น พระเดชพระคุณพระราชภาวนาวิสุทธิ์มักจะบอกว่า พวกเรามักจะลืม เวลาปฏิบัติจริง จึงมักเดินตาม แนวทางเดิมซึ่งเป็นวิธีที่ผิดและเป็นอย่างนี้ซ้ำๆโดยที่เราไม่ได้ปรับปรุงให้ดีขึ้นจึงเป็นเหตุให้บางคนต้องยืดเวลา การเข้าถึงธรรมออกไป เป็น 5 ปี 10 ปี บางคนถึง 20 ปี เพราะฉะนั้น ให้เราได้ตั้งมั่นในอยู่ในธรรม 4 คือ ฉันทะ วิริยะ จิตตะ วิมังสา หรือที่พระเดช พระคุณพระมงคลเทพมุนีได้ให้คำสรุปไว้ว่า ปักใจ บากบั่น วิจารณ์ และทดลองธรรม 4 ประการก็จะบังเกิดขึ้น ในตัวของเราทุกคน หากเรามีธรรมทั้ง 4 ประการนี้ครบถ้วน ไม่ว่าจะมีภารกิจมากน้อยเพียงใดก็ตามจะ สมความปรารถนาเข้าถึงความสุขภายในอย่างง่ายๆ เพราะฉะนั้น ให้มีฉันทะมีความรักที่จะเข้าถึงธรรมวิริยะ ความเพียรในทำสมาธิ จิตตะ จิตใจฝักใฝ่ในการทำเพียรอย่างต่อเนื่อง และวิมังสา หมั่นทำการทดลองและ พัฒนาแนวทางการปฏิบัติให้เป็นไปในแนวทางที่ตั้งไว้ 14 DOU สมาธิ 4 เทคนิคการทำสมาธิเพื่อให้เข้าถึงพระธรรมกาย