ภาพความทรงจำของคุณยาย : หน้า 223/258

ตอนไปท่านก็ไปตอนพระบิณฑบาต” ข้าพเจ้าเคยได้ยินมาเช่นกัน “ท่านเกิดตอนพระออกบิณฑบาต ท่านจึงได้ขยันนัก คุณยายกลับมาถึงบ้านใหญ่แล้ว ภาพคุณยายที่นอนสงบนิ่ง หลับตาพริ้ม ที่ริมฝีปากมี รอยยิ้มแต่พองาม ช่างเป็นภาพที่ดูเหมือนคุณยายนอนหลับสนิท อย่างมีความสุขยิ่งนัก จนอดไม่ได้ที่จะทําให้ข้าพเจ้าคอยวนเวียน เข้าไปใกล้ ๆ แล้วเอามือจับที่แขนท่าน แล้วพูดเบา ๆ ด้วย ประโยคที่พูดซ้ำแล้วซ้ำอีกกับท่านว่า “คุณยายคะ คุณยายได้ พักแล้วนะคะ ดูเหมือนคุณยายนอนหลับอย่างมีความสุขจังเลย” ก่อนที่จะเลื่อนตัวออกมานั่งพับเพียบหลับตาอยู่ที่ปลายเตียงท่าน ข้าพเจ้านึกถึงภาพต่าง ๆ ของคุณยาย แต่ภาพที่โดดเด่น ชัดเจนในความรู้สึกของข้าพเจ้าตอนนี้ คือภาพแห่งความเป็น นักสู้ของคุณยาย เป็นภาพของยอดนักรบที่กว่าศึกในสงคราม ต่อสู้ในสมรภูมิมาอย่างทรหดอดทนแล้วก้าวเดินออกมาจาก สนามพร้อมด้วยชัยชนะ ถึงเวลาแล้วที่ท่านจะได้พัก ข้าพเจ้านึกถึงคำพูดคุณยายที่ว่า “ยายสู้มาตลอด สู้มาจนสุดฤทธิ์ ยังมีชีวิตอยู่เราต้องสู้ เมื่อไรตายแล้วก็พักกัน ถ้าเราถอย เราก็แพ้เขา แพ้ไอ้ดำ” ภาพสุดท้าย ๒๒๓