สาระสำคัญพระธรรมเทศนา : หน้า 19/67

60 สาระสำคัญพระธรรมเทศนา Q). ทรัพย์หรือสิ่งของนั้น มีเจ้าของหวงแหน ๒. รู้ว่าทรัพย์นั้น มีเจ้าของหวงแหน ๓. มีเจตนาที่จะลักทรัพย์นั้น ๔. พยายามลักทรัพย์นั้น ๕. ได้ทรัพย์นั้นมาด้วยความพยายาม เงินทองเล็กน้อยพออดได้ ไม่พอใช้พอกินอะไรพออดได้ แต่ว่าอ้ายเพชรนิลจินดาราคามันมาก ราคาถึงแสน เอาแล้วทำใจคนมีศีลกระดุกกระดิกไปอีกแล้ว เรียกว่า ศีลจอมปลอม องค์แห่งศีลข้อที่ ๓ คือ ประพฤติผิดในกาม ให้โทษมาก เพราะทำให้มนุษย์ในโลกนี้มีความทุกข์ ด. หญิงหรือชาย ไม่ใช่สามีภรรยาของตน ๒. มีเจตนาที่จะเสพเมถุน ๓. ประกอบกิจในการเสพเมถุน ๔. ทำมรรคต่อมรรคให้ถึงกัน ศีลไม่สมบูรณ์บริบูรณ์ ศีลอับปาง อำพรางศีล หลบศีล หลอกศีล หลอกตัวเอง โกงตัวเอง ถ้าว่า ที่ไม่พอใจก็พออดได้ ถ้าพอใจอยู่สิ้นกาลช้านาน พอใจอยู่จนแก่ หลายสิบปี เมื่อมาสมเจตนาของตัว เข้าก็กลัว ขยับเขยื้อนจะล่วงกามนั้นๆ เข้าอีก องค์แห่งศีลข้อที่ ๔ คือ มุสาวาทา “ถ้าเลิกมุสากันหมดทั้งประเทศ สบายกันหมดทั้งประเทศทีเดียว” พูดเรื่องที่ไม่เป็นจริง ด. ๒. มีเจตนาที่จะพูดให้ผิดไปจากความจริง ๓. พยายามที่จะพูดให้ผิดไปจากความจริง ๔. คนฟังเข้าใจความหมายในคำพูดนั้น ถ้ายังมีเลือกเฟ้นว่าจะปดดีหรือไม่ปิดดี ศีลยังเหลวอยู่ จะตัดหัวคั่วแห้ง ตีรันฟันแทง ตัดชีวิต สักเท่าใด จะให้กล่าวคำเท็จน่ะ กล่าวไม่ได้เสียแล้ว คำเท็จขาดจากใจ กล่าวแต่คำจริง อย่างนี้ได้ชื่อ ว่ามีศีล องค์แห่งศีลข้อที่ ๕ การดื่มน้ำเมา คือ สุราและเมรัย ๑. ๒. ๓. น้ำที่ดื่มเป็นน้ำเมา รู้ว่าน้ำนั้นเป็นน้ำเมา มีเจตนาดื่ม ๔. พยายามดื่ม ๕. น้ำเมานั้นล่วงพ้นลำคอลงไป ผู้ถือศีลทั้งห้าข้อนี้ จะต้องเว้นเจตนาละเมิดศีลให้ขาดจากใจ เหมือนพระอริยบุคคลที่เดียว ไม่ หลบศีล ไม่คิดจะทำแม้ถูกบังคับ ศีลจึงจะสมบูรณ์ ในศีลทั้งห้า สุราเป็นตัวสำคัญ ถ้างดไม่ได้ ศีลข้ออื่นก็จะรักษาไม่ได้ด้วย ท่านเปรียบเทียบเหมือน งวงของช้าง ช้างมีเท้า ๔ มีงวง ๑ แต่ ถ้าช้างขาดงวง มันก็จะต้องนอนลงกินหญ้าหรือเลี้ยงชีพได้อย่าง ยากลำบาก ถ้าล่วงสุรา อีก ๔ สิกขาบทก็สลายหมด