ข้อความต้นฉบับในหน้า
พระเถระ
ความเห็นผิด ครั้นเมื่อพวกเขาคนใดคนหนึ่งป่วยหนัก คงจะไม่หายต้องตายแน่
ข้าพเจ้าจึงเข้าไปพูดกับเขาว่า มีสมณพราหมณ์พวกหนึ่งมีความเห็นว่า บุคคลที่
ประพฤติอกุศลกรรมบถ 10 เมื่อตายแล้วจะต้องไปสู่ทุคติ ฉะนั้นเมื่อเขาตายไป
แล้ว ถ้าพบว่า ความเห็นของสมณพราหมณ์พวกนั้นเป็นจริงถูกต้อง ขอให้กลับ
มาบอกข้าพเจ้าด้วย ข้าพเจ้าจะยอมเชื่อโดยปราศจากความสงสัย ญาติมิตร
เหล่านั้นรับคำ แต่เมื่อพวกเขาตายแล้วไม่เคยปรากฏว่ามีญาติมิตรที่ตายไปแล้ว
กลับมาบอกข้าพเจ้าเลย เพราะเหตุนี้ข้าพเจ้าจึงขอยืนยันความเห็นของข้าพเจ้า
ดังกล่าวแล้วนั้น
ท่านพระยา ถ้าอย่างนั้น อาตมาขอถามใหม่ว่า ถ้าพวกเจ้าหน้าที่ของท่านพระยา
จับโจรมาได้ แล้วพามาให้ท่านพระยาตัดสินลงโทษ ท่านพระยาก็สั่งเจ้าหน้าที่ให้
ลงโทษประหารชีวิตโจรนั้น หลังจากที่เจ้าหน้าที่มัดมือโจรไพล่หลัง โกนหัว
ตีบัณเฑาะว์ พาตระเวนไปทั่วพระนครตามคำสั่งของท่านแล้ว ก็นำโจรไปนั่งบน
ตะแลงแกง เพื่อเตรียมตัดศีรษะ โจรจึงขอร้องเจ้าหน้าที่ให้ผ่อนผัน อนุญาตให้
เขาได้มีโอกาสเดินทางไปร่ำลาญาติมิตรสหายที่บ้าน หรือที่นิคมที่อยู่ห่างไกล
จากนั้นเสียก่อน แล้วจะกลับมาขึ้นตะแลงแกงให้ตัดศีรษะ ถามว่าเจ้าหน้าที่
ของท่านพระยาจะยอมผ่อนผันตามคำอ้อนวอน หรือจะตัดศีรษะ
พระยาปายาส พระคุณเจ้า เจ้าหน้าที่ฆ่าโจรคงจะตัดศีรษะโจรทันที โดยไม่อนุโลมผ่อนผันตาม
พระเถระ
คำอ้อนวอนร้องขอเป็นแน่
ท่านพระยา ทั้งโจรทั้งเจ้าหน้าที่ประหาร ต่างก็เป็นมนุษย์ในเมืองเดียวกัน
โจรยังไม่ได้รับการผ่อนผันให้รอการตัดศีรษะไว้ก่อนเลย แต่ญาติมิตรของท่าน
พระยาที่สร้างอกุศลกรรมอันหนักหน่วงต้องได้รับโทษทัณฑ์ถึงขั้นไปบังเกิดในนรก
แล้วไฉนเลยนายนิรยบาล ซึ่งไม่ใช่มนุษย์จะสั่งให้รอการลงโทษไว้จนกว่าญาติ
มิตรของท่านจะนำความมาบอกท่าน แล้วค่อยกลับไปรับโทษเล่า ด้วยเหตุผลนี้
ท่านพระยาพึงเข้าใจเถิดว่า โลกอื่นมี สัตว์ผุดเกิดมี ผลวิบากของกรรมที่ทำดี
ทําชั่วมี
พระยาปายาส พระคุณเจ้า ความเห็นของพระคุณเจ้าน่าจะเป็นจริง แต่ถึงกระนั้น ข้าพเจ้าก็
ยังมีเหตุผลอื่นที่ต้องยืนยันความเห็นเดิมไม่เปลี่ยนแปลง
ท่านพระยา ยังมีเหตุผลอย่างอื่นอีกหรือ
พระเถระ
พระยาปายาสิ
ยังมีอีก
พระเถระ
ท่านพระยา อาตมาอยากฟังเหตุผลของท่าน
พิสูจน์ปรโลกฝ่ายสุคติ (สวรรค์)
พระยาปายาส พระคุณเจ้า ข้าพเจ้ามีญาติมิตรที่งดเว้นจากการฆ่าสัตว์ ลักทรัพย์ ประพฤติ
ผิดในกาม พูดเท็จ พูดส่อเสียด พูดคำหยาบ พูดเพ้อเจ้อ ไม่มักได้ ไม่ปองร้าย
ป ร โ ล ก วิ ท ย า DOU 25