คาถาในคัมภีร์และความสดคล้องในชาดก : หน้า 11/74

ธรรมอราน วาดวิจารณ์ทางพระพุทธศาสนา ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 (ฉบับรวมเล่มที่ 9) ปี 2562 (2) คาถาในคัมภีร์ทั้ง 2 ฝ่าย ส่วนเป็นคาถาที่ใช้ประกอบชาดก เรื่องเดียวกันหรือคล้ายกัน12 2. คาถาชาดกพากย์ซ้ำที่สดคล้องกับชาดกบาลี จากการสำรวจเนื้อหาชาดกในคัมภีร์ฉบับที่สดคล้องหรือใกล้เคียงกับเรื่องราวชาดกในคัมภีร์บาลี โดยภาพรวมพบว่า บางเรื่องไม่ปรากฏข้อความส่วนที่เป็นคาถา บางเรื่องมีจำนวนคาถามากกว่าฝ่ายบาลี แต่บางเรื่องก็มียจำนวนคาถาน้อยกว่าภายในส่วนคาถาที่มีเนื้อความสดคล้องกันนั้น ก็ยังมีระดับความเหมือนน้อยแตกต่างกันไป อาจแบ่งได้เป็น 4 แบบ คือ (1) เหมือนหรือคล้ายกันทั้งคาถา (2) ต่างกันบ้างบางจุด แต่ไม่มากนัก (3) สดคล้องตรงกันประมาณถึงคาถา (4) สดคล้องตรงกันเพียงเล็กน้อยไม่ก็ก้คาถา สำหรับบทความนี้ จะได้เลือกเฉพาะคาถาตามแบบที่ (1) และ (2) ก่อน กล่าวคือ มีเนื้อความเหมือนกันเทบทั้งคาถา หรือแตกต่างกันไม่มากนัก ในการนำเสนอคาถาดกที่มีความสดคล้องกัน จัใสคาถาบาลีไว้ทางฝั่งซ้าย โดยอ้างอิงข้อมูลเหล่านี้ตามฉบับ Pali Text Society (PTS) หรือสมาคมบาลีปกรณ์(Ee) เป็นหลัก คือ (1) ข้อความบาลีของคาถา (หากมีข้อความบางประกา จะแสดงไว้ที่ชองอร) (2) ชื่อเรื่องชาดก 12 ที่นำมานี้มีผู้วิจัยความสดคล้องของคาถาชาดกในเรื่องชาดกกับคาถาในอํานวรรคพากย์บาลี แต่เรื่องชาดกที่มีคาถาปรากฏอยู่ในคัมภีร์ทั้งสองฝ่ายไม่ค่อยสดคล้องกัน ดูเพิ่มได้ใน Lv, Lihua (2001: 1-25) 13 ดูตัวอย่างรายชื่อคัมภีร์สันสกฤต จีน ที่เนื้อเรื่องสดคล้องกับชาดกฝ่ายบาลีได้ใน Hikata (1978: 92-116)