การปรินิพพานของพระพุทธเจ้าและพระนางชาดกดีโคม : หน้า 17/83

ปรินิพพาน แต่ว่าก่อนเป็นระยะเวลา 3 เดือน32 กล่าวคือ เมื่อพระนางทราบข่าวว่าพระพุทธเจ้าจะเสด็จปรินิพพานจึงเสด็จไปเข้าเฝ้าพระพุทธเจ้าเพื่อทูลถามพรานก่อน ซึ่งพระนางมีอายุห่างจากพระพุทธเจ้า 12 ปี เพราะฉะนั้นพระนางควรจะมีพระชมมายุ 92 พรรษา33 ดังนั้น ข้อมูลพระนางงชาติดีโคมมีเสด็จเข้าเฝ้าพระพุทธเจ้าในปี 12 หลังพุทธ-ตรัสรู้จึงดูไม่แน่นอนและเป็นไปได้ยาก เพราะท่านว่า พระนางเสด็จเข้าสมพานในพระอุตตมะ 92 รูป ครั้งนั้นพระนางได้ยินพระกิฤกกว่ากว่า อีกไม่ถึง 3 เดือน ณ กุลันคะระหว่างต้นตาลคู พระสัปมาสัมพุทธเจาจัดเป็นพุทธน พระนางได้ยินดังนั้นจึงคิดว่า เรามาอาจจะมาทนเห็นการปรินิพพานของพระสัมมาสัมพุทธเจา และก็อาจจะทนเห็นการนินพนาของพระอานนท์เช่นกัน ฉันเองตอนนี้ฉันก็พ้นเสียก่อน ซึ่งมีข้อความในนตอเดียวกันใน "มหาชาติ๑ดำ" อนาถ แต่ได้ระยะช่วงเวลาว่าเป็นช่วงที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าปลงอายุถึงขณะ: [157] ในภาคครั้งหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้า ผู้เป็นประทีปแก้วส่องโลกให้สว่างไสว เป็นนายสารภิรมย์ชนะ ประทับอยู่ ณ ภูวาคาร ศาลาป่า มหาวันใกล้พระนครเราคสาติ ครั้งนั้น พระมหาโคดมมิกขุนี พระมาดูอาจของพระพิชิตมาร อยู่ในสำนักงานญาติ ในพระนครนี้ร่มเย็นนั้น พร้อมด้วยพระภิษุจน์ 500 องค์ ซึ่งลั่นแก้เพ็นจากกิเลสแล้ว เมื่อพระนางชาดกดีโดมนี้อยู่ในที่สุด ตรินักคิดอย่างนี้ว่า การปรินิพพานของพระพุทธเจ้าของคู่พระอรหัตสากดิ์ ของพระราชลูด พระอนนท์ และพระนนันก็ไม่ได้เห็น (ข.อป. 72/157/5377-20) ตรงจุดนี้มีความเห็นว่าดอนั้นราหูล เป็นพระภิษุฯ มิใช่สานุเอ เพราะตัวบาลีมีแสดงว่าเป็นพระ “พุทธส ปินิพพาน สากคูคุอคุณสู วารคาลนุนทนุนถ นำ้ ลูลจามุ ปลสุติฯ” ซึ่งถ้าข้อสันนิษฐานของผู้เขียนเป็นจริง พระนางน่าจะปรินิพพาน อย่างน้อยหลังปีที่ 13 หลังพุทธศาสร์ไปแล้ว (20 - 7 = 13) 33 Mori (2005 : 68-69)