บทส่งท้ายการศึกษาเกี่ยวกับจักรวาลวิทยา : หน้า 181/184

บทส่งท้าย เป็นการรวบรวมสาระสำคัญจากบทเรียนทุกบทอีกครั้ง เพื่อเป็นการทบทวนสิ่งที่ นักศึกษาได้เรียนผ่านมา ได้กว้างขึ้นอีกด้วย และยังเสริมสาระบางประการเพื่อให้นักศึกษาเห็นภาพของวิชาจักรวาลวิทยา 8.5 สรุปสาระสำคัญวิชาจักรวาลวิทยา ความเห็นของบุคคลในโลกนี้ มีความเห็นที่หลากหลายความเชื่อด้วยกัน บางคนเชื่อว่าโลกนี้มี โลกหน้ามี แต่บางคนไม่เชื่อ เป็นความเห็นคู่โลกมาทุกยุคทุกสมัย เป็นความเห็นที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า เป็นความเห็นผิด ที่มีผลต่อการกระทำของมนุษย์ ถ้าไม่เชื่อก็จะไม่มีความละอาย และเกรงกลัวต่อ การกระทำชั่ว จะก่อให้เกิดความเดือดร้อนทั้งในปัจจุบัน และส่งผลถึงอนาคต ถึงชาติหน้า เมื่อละโลกแล้ว ย่อมทนทุกข์ทรมานในอบาย ดังนั้นการนำเสนอเรื่องจักรวาลวิทยาจึงมีวัตถุประสงค์ที่มิใช่มุ่งประเด็นการ ศึกษาเพื่อค้นหาความจริงของจักรวาลอย่างที่ชาวโลกทั่วไปศึกษากันแต่ทุกบทเรียนที่นักศึกษาได้เรียนผ่านมา ล้วนสรุปลงในเรื่องของสัมมาทิฏฐิทั้งสิ้น เมื่อนักศึกษา เรียนรู้เนื้อหาทุกบทแล้ว นักศึกษาคงจะทราบว่า การเกิดขึ้น ตั้งอยู่ และเสื่อมสลายไป ของจักรวาล และอนันตจักรวาลอันไม่มีประมาณนั้น เราเป็นเพียงส่วนเล็กๆ ส่วนหนึ่ง ในจักรวาล แสนโกฏิ จักรวาล อนันตจักรวาล ดังนั้นย่อมต้องเสื่อมสลายไปตามกฎแห่งไตรลักษณ์เช่นเดียวกัน เนื่องจากวงจรการเกิดขึ้น ตั้งอยู่ และเสื่อมสลายไปของจักรวาลนั้น แต่ละช่วงใช้ระยะเวลาที่ ยาวนานมาก มนุษย์มีเวลาอยู่ในโลกนี้อย่างจำกัด โดยเฉพาะในยุคปัจจุบันนี้มีอายุกับเฉลี่ยเพียง 75 ปี ถ้า เทียบระยะเวลาระหว่างการเกิดขึ้น ตั้งอยู่ และเสื่อมสลายของจักรวาลกับระยะเวลาที่มีมนุษย์มีชีวิตอยู่แล้ว เป็นสัดส่วนที่เทียบกันไม่ได้ ฉะนั้นเมื่อมนุษย์ตายไปแล้วไม่ได้สูญไปไหน แต่ยังคงวนเวียนอยู่ในภพ 3 ภูมิ 31 ในจักรวาลนี้ และอีกอนันตจักรวาล เป็นจำนวนครั้งมากมายนับไม่ถ้วน นอกจากนี้ ยังทำให้เราทราบถึงความเป็นจริงของจักรวาล โลก และชีวิตว่า มนุษย์เป็นภูมิที่ เป็นศูนย์กลางของการสร้างบุญและบาป มนุษย์มีอิทธิพลต่อการเปลี่ยนแปลงของจักรวาล โลก และสรรพ สิ่ง ทั้งหลาย หากมนุษย์กระทำแต่กุศลกรรมด้วยกาย วาจา ใจ จักรวาลและโลกจะเจริญขึ้น และถ้าทำดี จนถึงที่สุด ก็จะมีโอกาสหลุดพ้นจากกิเลสอาสวะ ไปสู่ฝั่งแห่งนิพพานได้ แต่หากกระทำอกุศลกรรมด้วยกาย วาจา ใจ จักรวาลและโลกก็จะเสื่อมสลายไป ดังนั้นเมื่อเราทราบความจริงเช่นนี้แล้ว ควรที่จะเบื่อหน่าย ในการเวียนเกิดเวียนตายในภพสาม ควรแล้วที่จะเลิกท่องเที่ยวอยู่ในคุกแห่งนี้ แล้วแสวงหาหนทางพ้นทุกข์ โดยการสั่งสมบุญ สร้างความดี บำเพ็ญบารมีให้มากที่สุด เมื่อบารมีเต็มเปี่ยมย่อมสามารถนำพาตนเอง เข้าสู่บรมสุขที่แท้จริง และทำหน้าที่เป็นกัลยาณมิตรนำพาชาวโลกไปสู่สันติสุขอันไพบูลย์ได้อย่างแน่นอน บ ท ที่ 8 สรุปสาระสำคั ญ จ า ก ก า ร ศึ ก ษ า จั ก ร ว า ล วิ ท ย า DOU 171