ความเข้าใจเรื่องจักรวาลและการตรัสรู้ : หน้า 178/184

เมื่อตรัสเรื่องการทำลายของโลกและจักรวาลจบลง ทรงยกเรื่องสุเนตตศาสดา ผู้ปราศจากกาม มีสาวกหลายร้อยคน แสดงธรรมแก่สาวกเพื่อไปพรหมโลก เมื่อสาวกละโลกแล้ว สาวกใดที่รู้ทั่วถึงธรรม บางพวกไปบังเกิดในพรหมโลก บางพวกเกิดในสวรรค์ชั้นปรนิมมิตวสวัตดี นิมมานรดี ดุสิต ยามา ดาวดึงส์ จาตุมหาราชิกา บางพวกเป็นกษัตริย์ เป็นพราหมณ์ เป็นคฤหบดีมหาศาล ตามกำลังแห่งการศึกษาธรรม แม้สุเนตตศาสดาเองเมื่อละโลกแล้วก็บังเกิดในพรหมโลก กาลเวลาผ่านไปยืดยาวนาน โลกก็เจริญ เสื่อมอยู่ อย่างนั้น สุเนตตศาสดาบางครั้งมาเกิดในชั้นมหาพรหม บางครั้งก็เกิดเป็นท้าวสักกะ เป็นพระเจ้าจักรพรรดิ พระพุทธองค์ทรงชี้ให้เห็นว่า แม้สุเนตตศาสดาจะมีอายุยืนนานดำรงอยู่อย่างนั้น แต่ก็ไม่พ้นจากความเกิด ความแก่ ความมีโรค ความตาย ความเศร้าโศกเสียใจ ตราบใดที่ยังไม่ตรัสรู้ ไม่แทงตลอดในธรรม ก็ต้องเป็นอยู่อย่างนั้น จากพระสูตร ทำให้เราได้ข้อคิดมากมายหลายประการ ซึ่งตรงกับวัตถุประสงค์ของการเรียนวิชา จักรวาลวิทยา โดยเฉพาะประเด็นสำคัญเรื่องของความไม่เที่ยงของสังขาร ของสรรพสัตว์ สรรพสิ่งทั้งหลาย แม้จะยิ่งใหญ่เพียงใด ก็ต้องแตกทำลายหมด เราควรจะเบื่อหน่าย คลายจากความยึดมั่นถือมั่น หมั่น ฝึกฝนอบรมตน ให้พ้นจากการเวียนว่ายตายเกิด ตามพระสัมมาสัมพุทธเจ้าไป หากนักศึกษาสนใจจะศึกษา เพิ่มเติมจากพระสูตรจริง สามารถหาอ่านได้จาก พระสูตรและอรรถกถาแปล อังคุตตรนิกาย สัตตกนิบาต เล่ม 24 หน้า 342 จากพระสูตรทั้ง 3 ที่กล่าวถึง ทำให้เราได้ข้อคิดจากเนื้อหาในพระสูตรทั้งหมดมากขึ้น แม้โดยตัว เนื้อพระสูตรจะไม่ใช่ประเด็นที่เกี่ยวกับวิชาจักรวาลโดยตรง แต่สามารถสรุปให้เห็นภาพของการเกิดขึ้น ตั้งอยู่ และเสื่อมสลายไปของโลกและจักรวาลได้ 8.4 สรุปสาระสำคัญจากบทเรียน ในหัวข้อนี้ นักศึกษาจะได้ทบทวนบทเรียน โดยการสรุปสาระสำคัญวิชาจักรวาลในแต่ละบทที่ นักศึกษาได้ศึกษาผ่านมาอีกครั้ง ดังนี้ บทที่ 1 นำเสนอความเข้าใจพื้นฐาน ก่อนการเรียนวิชาจักรวาลวิทยา ซึ่งเริ่มต้นด้วยการอธิบาย เรื่องความเห็นผิดคิดว่าโลกนี้ โลกหน้าไม่มี เพื่อชี้ให้เห็นประเด็นสำคัญของสัมมาทิฏฐิ หากเชื่อว่า เรื่องโลกนี้ โลกหน้า ไม่มีแล้ว จะส่งผลให้กระทำอกุศลกรรม มีความเดือดร้อนทั้งชาตินี้ และชาติหน้า มีความทุกข์ ทรมานในนรก โอกาสที่จะได้พบพระสัมมาสัมพุทธเจ้าก็ยืดยาวไกลออกไป เมื่อไม่ได้พบพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โอกาสที่จะพ้นทุกข์ก็เป็นไปได้ยาก เพราะตนได้สั่งสมความเข้าใจผิดไว้ในจิตมากมาย ยิ่งมีความเห็นผิดมาก ก็ยิ่งทำชั่วมาก ทับทวียิ่งขึ้นเรื่อยๆ ต่อเมื่อใดได้พบพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระองค์ก็จะทรงแสดงธรรม ยังความสว่างไสวให้เกิดขึ้นภายในจิตใจ ล้างเชื้อแห่งมิจฉาทิฏฐิให้หมดไป ใจก็ใส หมดกิเลสได้ในที่สุด 168 DOU บ ท ที่ 8 ส รุ ป ส า ร ะ สำ คั ญ จ า ก ก า ร ศึ ก ษ า จั ก ร ว า ล วิทยา