การอ่านพระไตรปิฎกและการขยายความ : หน้า 74/96

๗๒ เมื่อผ่านจากการอ่านพระไตรปิฎก ผ่านจากหลักสูตรมาแล้ว เนื่องจากความรู้ของเราก็ยังดิบอยู่ เรามีความจำเป็นต้องท่องจำให้ได้ นึกเมื่อไรให้ได้ดังใจ แต่เท่านั้นยังไม่พอ ยังต้องขยายความให้ได้ เพราะฉะนั้น โดยสรุปแล้ว การที่ใครคนใดคนหนึ่งจะอ่าน พระไตรปิฎกจนกระทั่งขยายความ นำไปใช้งานได้นั้น ก็ต้องผ่านลำาดับ การฝึกตามขั้นตอนหัวใจของพหูสูตที่พระ สัมมาสัมพุทธเจ้าทรงให้ไว้ คือ คนที่ไม่ได้เรียนบาลี ๑) ตั้งใจอ่านพระไตรปิฎก ก็อย่าเพิ่งท้อใจ ๒) ตั้งใจจำ ถ้าอ่านบาลีไม่เข้าใจ ก็อ่านเล่มนี้ ๓) ตั้งใจท่องให้ขึ้นใจ ๔) หมั่นทบทวนให้คล่องปาก ๕) หมั่นไตร่ตรองให้แตกฉานเพื่อขยายความให้ได้ ในการขยายความเพื่อจะนํามาใช้นั้น เท่าที่หลวงพ่ออ่านหนังสือ ทางศาสนามาก็ได้ความรู้มาหลายอย่าง อยากจะแนะนำให้อ่าน “หนังสือ คำบรรยายพุทธศาสตร์ ฉบับ ๒๕ ปี” และ “แนวสอนธรรมะหลักสูตร นักธรรมตรี” ของ พ.อ. ปิ่น มุทุกันต์ ท่านขยายความไว้ดี อีกอย่างหนึ่งคือหนังสือชุด “ธรรมบท” ซึ่งพระที่เรียนบาลี จะใช้เป็นหลักสูตรบาลี แต่ว่ามีพวกเราบางส่วนที่ไม่ได้เรียนแล้วจะทำ อย่างไร หลวงพ่อเองก็ไม่ได้เรียน ไม่ใช่เพราะว่าขี้เกียจ แต่ว่าตั้งแต่ ก่อนบวชก็ลงมือสร้างวัดเรื่อยมา ตั้งแต่พื้นยังเป็นท้องนาจนกระทั่ง เป็นรูปเป็นร่างขึ้นมา เพราะฉะนั้น เลยไม่มีโอกาสได้เรียนบาลี ได้ แต่ไปตามอาจารย์ที่เขาสอนบาลีมาช่วยสอนให้พระภิกษุ สามเณรที่วัด ครั้นพอมีเวลาก็ต้องฉกฉวยเอาไว้นั่งทำภาวนา ถ้าจะเรียนก็เรียนเป็น คําๆ ที่ใช้อยู่บ่อยๆ สําหรับคนที่ไม่ได้เรียนบาลี ก็มีหนังสือดีที่ช่วยขยายความอยู่ ธรรมะเป็นที่สบาย